izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Lök sözü Azərbaycan dilinin köhnə lüğətlərində "dəvə balası" mənasında işlənmişdir. Bu, sözün əsas və ən qədim mənasıdır. Dəvənin balası olaraq lök, böyük və güclü bir heyvanın körpəsi olmasına baxmayaraq, hələ kiçik və qüvvətsizdir. Bu məna, sözün əsasında olan "lük" kökündən - ağır, böyük yükü daşıma qabiliyyəti olan heyvanı təsvir edən köhnə bir təsəvvürü əks etdirir.

Lakin, məsələdə verilən misallar ("Nökərin yekə dərdi; Yüklənib lökə dərdi; Nər olsa çəkə bilməz; Fil gərək çəkə dərdi") sözün daha məcazi bir mənasını ortaya qoyur. Bu misallar, "lök" sözünün çox ağır və çətin bir yükü, həll olunması çətin bir problemi ifadə etdiyini göstərir. Belə ki, dəvə balası güclü olsa da, hələ böyük bir yükü daşıya bilmir. Məsəldə isə bu məna, insan həyatındakı çətinliklərə, həll olunması çətin problemlərə tətbiq edilir.

Beləliklə, "lök" sözü iki əsas mənaya malikdir: birincisi, dəvə balası kimi əsas, literal mənası; ikincisi isə, ağır, həll olunması çətin problem və ya yük kimi məcazi mənası. Misalların da göstərdiyi kimi, ikinci məna sözün daha çox işlənən və tanınan mənasıdır. Bu məcazi mənada "lök" sözü, problemin həcmini və çətinliyini vurğulamaq üçün istifadə olunur, sanki filin belə daşıya bilməyəcəyi qədər ağırdır.

Ümumilikdə, "lök" sözü, dəvə balası kimi konkret bir mənanın yanı sıra, məcazi mənada ağır bir yük və ya çətin bir problem kimi də işlənmiş maraqlı bir söz nümunəsidir. Bu, sözün tarixi inkişafını və dilin zənginliyini göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz