Mahiyyət (ərəb. مَحِيَّة - məhiyyə) sözü, bir şeyin əsasını, daxili təbiətini, gerçək mənasını və mahiyyətini ifadə edir. Sadəcə səthi görünüşün arxasında gizlənən əsl həqiqəti, varlığın özünün ən dərin və fundamental xüsusiyyətlərini ortaya qoyan bir anlayışdır. Bu, bir obyektin, hadisənin və ya konsepsin nə olduğunu əslində müəyyən edən əsas xüsusiyyətlərinin toplusudur. Yalnız forma və görünüş deyil, əsil varlığın özünü ifadə edir.
Mahiyyət anlayışı fəlsəfə, elm və gündəlik həyatda geniş tətbiq olunur. Fəlsəfədə varlığın əsasını, mahiyyətini anlamaq üçün istifadə edilir. Elmdə isə hadisələrin əsas səbəblərini, qanunauyğunluqlarını araşdırmaqda mühüm rol oynayır. Gündəlik həyatda isə bir məsələnin əsasını, gerçək mənasını anlamaq üçün “mahiyyət” sözündən istifadə edirik. Məsələn, “məsələnin mahiyyəti budur ki...” deyərkən, biz həmin məsələnin əsasını, onun həllinin açarını ifadə etməyə çalışırıq.
Mahiyyət anlayışı həmçinin sirr və gizli mənaları da özündə ehtiva edə bilər. Bir şeyin zahirən görünən tərəfindən kənarda qalan, anlaşılması üçün dərin təhlil və düşünmə tələb edən əsas xüsusiyyətlərə işarə edə bilər. Məlumatın yalnız səthi qatını bilmək deyil, onun əsasını, sirrini dərk etmək mahiyyətin anlaşıldığını göstərir. Ona görə də "mahiyyətini və sirrini duymayacaqlar" ifadəsi də bu mənada istifadə olunur. Burada "duymaq" sözü sadəcə hiss etmək deyil, dərk etmək, anlamaq mənasında işlənir.
Nəticə olaraq, mahiyyət anlayışı sadəcə bir söz deyil, dərin fəlsəfi və elmi əhəmiyyətə malik bir konsepsiyadır. Bir şeyin əsil varlığını, əsas xüsusiyyətlərini, gerçək mənasını və gizli məqamlarını anlamaq üçün əvəzsiz bir vasitədir.