Malax (is. bot.) - Azərbaycan ərazisində yetişən qiymətli əncir sortlarından biridir. "Malax əncir" kimi adlandırılan bu sort, özünün xüsusi dadı, aroması və görünüşü ilə seçilir. Digər əncir növlərindən fərqləndirən xüsusiyyətləri, meyvənin ölçüsü, forması, rəngi, dərisinin qalınlığı və toxuması, həmçinin şirinliyi və şirəliliyi ilə bağlıdır. Bu xüsusiyyətlər dəqiq olaraq hansı genetik və ya ekoloji amillərdən asılı olduğu hələ tam araşdırılmamışdır.
Tarixən Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində, xüsusilə də əncirçiliklə məşhur olan rayonlarda malax əncir geniş yayılmışdır. Yerli əhalinin nəsildən-nəslə ötürdüyü ənənəvi əncirçilik üsulları malax əncirin yetişdirilməsi və qorunmasında mühüm rol oynamışdır. Bu üsullar arasında əncir ağaclarının budanması, torpağın becərilməsi, suvarma texnologiyaları və zərərvericilərlə mübarizə üsulları vardır.
Malax əncirin məhsuldarlığı və keyfiyyəti bir çox amillərdən, o cümlədən torpaq-iqlim şəraitindən, qulluqdan və əncir ağacının yaşından asılıdır. Ən yaxşı məhsuldarlıq üçün optimal şərait yaratmaq vacibdir. Bu sortun dad keyfiyyətləri, meyvənin yetişdiyi coğrafi mövqe və mikroiklimə görə fərqlənə bilər. Belə ki, bir bölgədə yetişən malax əncir başqa bir bölgədə yetişən malax əncirdən həm dad, həm də görünüş baxımından fərqlənə bilər.
Malax əncir yalnız yerli əhali tərəfindən deyil, həm də Azərbaycanın kulinariya mədəniyyətində geniş istifadə olunur. Onunla müxtəlif şirniyyatlar, mürəbbələr, konservlər və digər qida məhsulları hazırlanır. Beləliklə, malax əncir sadəcə bir bitki deyil, həm də Azərbaycanın mədəni irsinin, ənənəvi kənd təsərrüfatının və qida mədəniyyətinin ayrılmaz bir hissəsidir.