Əncir (Ficus carica) — Moraceae (Dudaqçiçəkli) fəsiləsindən olan, isti iqlim bitkisi olaraq tanınan, həm yarpağı, həm də meyvəsi faydalı olan bir ağac növüdür. Qədim zamanlardan bəri insan tərəfindən becərilən əncir ağacı, tarix boyu müxtəlif mədəniyyətlərdə müqəddəs və əhəmiyyətli bir bitki olaraq qəbul edilib. Meyvəsi, əncirin özü isə ətli, şirin və yumşaq qabıqlı, yumru bir formada olur. İçində çoxlu kiçik toxumlar (xaş-xaş kimi) yer alır. Bu toxumlar əslində kiçik fındıqlardır və ağacın çoxalmasında mühüm rol oynayır.
Əncirin ləzzətli dadı və unikal toxuması onu qədim dövrlərdən bu günə qədər populyar bir meyvə halına gətirib. Tərkibindəki şəkər, lif, minerallar (kalium, kalsium, maqnezium) və vitaminlər (A, B, K vitaminləri) sayəsində sağlamlığa da faydalıdır. Əncir müxtəlif formada istehlak olunur; təzə halda yeyilir, qurudulur, mürəbbə, şirniyyat və digər qida məhsullarının hazırlanmasında istifadə olunur. Quru əncir, təzə əncirə nisbətən daha yoğun dad və daha yüksək qida dəyərinə malikdir.
Əncir ağacının özünəməxsus bir tarixi və simvolikası da var. Müxtəlif dinlərdə və mifologiyalarda müqəddəs sayılmış, bəhrəvərlik, bolluq və sülh rəmzi kimi qəbul edilmişdir. Məsələn, Bibliyada Adəm və Həvvanın cənnətdən qovulmasından sonra əncir yarpaqlarını paltar kimi istifadə etmələri xatırlanır. Bu, əncirin insan tarixindəki qədimliyini və əhəmiyyətini göstərən əlamətlərdəndir.
Yeri gəlmişkən, əncirin bir çox növü mövcuddur, hər birinin özünəməxsus rəngi, ölçüsü və dadı var. Bəzi növlər daha çox şirin, bəziləri isə daha az şirin olur. Əncir yetişdirilməsi isti iqlim şəraitini tələb etsə də, müasir texnologiyalar sayəsində bir çox bölgələrdə əncir əkmək və yetişdirmək mümkündür.