izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Mane (ər.) sözü Azərbaycan dilində əsasən “əngəl olmaq”, “qarşısını almaq”, və ya “bir işin icra olunmamasına səbəb olmaq” mənalarında işlənir. Bu, sadəcə fiziki bir əngəl olmaqdan deyil, həm də mənəvi, sosial və ya hüquqi məhdudiyyətləri də əhatə edən daha geniş bir anlayışı ifadə edir.

Mane olmaq, bir prosesin, hərəkətin və ya inkişafın normal gedişatını ləngitmək, dayandırmaq və ya əngəlləmək deməkdir. Məsələn, bir inşaatın qarşısına çıxan bir bina mane ola bilər (fiziki mane). Ya da qanunvericilikdəki bir boşluq, bir layihənin həyata keçirilməsinə mane ola bilər (hüquqi mane). Həmçinin, şəxsi qərəzlər, qorxular və ya inanclar da bir insanın hədəfinə çatmasına mane ola bilər (mənəvi mane).

Sözün kökü olan ərəb dilindəki maneə və ya əngəl anlamı Azərbaycan dilinə tamamilə uyğunlaşaraq geniş işlənmə əldə etmişdir. Hətta məcazi mənada da "mane olmaq" ifadəsi tez-tez istifadə olunur. Məsələn, "sənin gəlməməyin planlarımıza mane oldu" kimi cümlələrdə, fiziki bir əngəldən deyil, bir şəxsin olmamasının nəticəsindən bəhs edilir.

Verilən nümunə cümləsi ("Şaban arvadını, uşağını görən tək qollarını açıb istədi bal") isə "mane" sözünün istifadəsinə birbaşa aid deyil, ancaq burada Şabanın arvadı və uşağına qarşı olan sevgi və həsrətinin başqa bir şeyə (məsələn, yoxsulluq, əziyyət) maneə törətməsi mənası çıxarıla bilər. Bu mənada "mane" səbəb olan amilin özünə deyil, onun yaratdığı əngələ işarə edər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz