izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Əngəlləmək felinin Azərbaycan dilindəki mənası geniş və çoxşaxəlidir. Əsasən iki əsas mənada işlənir: birincisi, bir işin, prosesin, hərəkətin qarşısını almaq, çətinləşdirmək, mane olmaq mənasında; ikincisi isə sağlamlıqla bağlı, xəstələnmə, zəifləmə mənasında.

Birinci mənada, "əngəlləmək" hər hansı bir fəaliyyətin, planın və ya hərəkətin icrasına mane olmaq, onu çətinləşdirmək və ya tamamilə qarşısını almaq deməkdir. Bu, fiziki əngəllər, bürokratik maneələr, qanunlar və ya sadəcə digər insanların hərəkətləri vasitəsilə ola bilər. Məsələn, yolun tıxanması nəqliyyatın hərəkətini əngəlləyir; bəzi qaydalar işin sürətli getməsinə əngəl olur; rəqib komanda qələbəyə əngəl oldu. Bu mənada, "əngəlləmək" sözü "mane olmaq", "çətinləşdirmək", "qarşısını almaq" kimi sözlərlə sinonimdir.

İkinci mənada isə, "əngəlləmək" daha çox sağlamlıq vəziyyəti ilə bağlıdır. Bu mənada, "əngəlləmək" xəstələnməyə, zəifləməyə, sağlamlığın pozulmasına səbəb olan hər hansı bir amili ifadə edir. Xəstəlik bədənin normal fəaliyyətini əngəlləyir, yorğunluq insanın iş qabiliyyətini əngəlləyir, yaş artımı bəzi fiziki fəaliyyətləri əngəlləyə bilər. Bu istifadədə, "əngəlləmək" sözü "azarlamaq", "zəiflətmək", "səhhəti korlamaq" kimi sözlərlə sinonimdir və daha çox məcazi mənada işlənir.

Beləliklə, "əngəlləmək" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir, lakin hər iki halda da maneə, çətinlik və ya pozulma fikrini özündə əks etdirir. Həm fiziki, həm də metaforik maneələri ifadə edə bilən bu söz Azərbaycan dilinin zəngin leksikasının parlaq nümunələrindən biridir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz