Metafora (yun. metaphora – məcaz) ədəbiyyatda bənzərlik, oxşarlıq və ya analogiyaya əsaslanan, söz və ya ifadələrin məcazi mənada işlənməsidir. Sadəcə bir sözün başqa bir sözün yerinə işlənməsi deyil, daha dərin bir əlaqə, gizli bir müqayisədir. Metafora, oxşar xüsusiyyətlərə malik iki fərqli varlıq, hadisə və ya anlayış arasında obrazlı və ifadəli əlaqə qurur. Bu əlaqə açıq şəkildə ifadə edilmir, “kimi”, “bənzər”, “oxşar” kimi müqayisə əlaqələri istifadə olunmur. Əvəzində bir anlayış digəri ilə bilavasitə əvəz edilir, oxucunun və ya dinləyicinin bu əlaqəni intuitiv olaraq hiss etməsi və başa düşməsi tələb olunur.
Metaforanın gücü onun konkretlik və obrazlılıqda yatır. Soyuq qəlbli insanı “buz heykəli” kimi təsvir etmək, həqiqətdə bu insanın buzdan hazırlanmadığını bilərək, onun soyuqluğunu və duyğusuzluğunu daha təsirli şəkildə çatdırır. Bu, sadəcə "soyuq insan" ifadəsindən daha canlı və yadda qalan bir təsvirdir. Metafora vasitəsilə yazıçı və ya natiq daha dərin mənalar ifadə edir, oxucu və ya dinləyicinin təfəkkürünü stimullaşdırır və duyğularına təsir göstərir.
Metaforalar həm bədii ədəbiyyatda, həm də gündəlik danışıqda geniş istifadə olunur. Onlar dilə ifadəlilik, əsərə canlılıq və obrazlılıq qatır. Müxtəlif növ metaforalar mövcuddur: məsələn, şəxsiyyətləndirmə (canlı olmayan varlıqlara insan xüsusiyyətləri vermək), metonimiya (bir anlayışın əvəzinə onunla əlaqəli başqa bir anlayışın işlənməsi) və s. Metaforanın düzgün və yerində işlənməsi əsərin ifadəliliyinə və təsir gücünə müsbət təsir göstərir.
Ümumiyyətlə, metafora, həm dərinlik, həm də aydınlıq tələb edən, fikrin ifadəsinin çox güclü və maraqlı bir vasitəsidir. O, həm yaradıcılıq, həm də təfəkkür üçün əhəmiyyətli bir vasitə olaraq qalır. Məcazi mənaların ustalıqla işlənməsi, hər bir əsəri daha zəngin və unudulmaz edir.