Mədəniləşdirilmək

izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Mədəniləşdirilmək – bir fərdin, qrupun və ya cəmiyyətin ümumi mədəniyyət normalarına, dəyərlərinə və davranış nümunələrinə uyğunlaşdırılması prosesidir. Bu, sadəcə "mədəni edilmək"dən daha geniş bir anlayışı əhatə edir. Mədəniləşdirilmək, həm xarici davranışların dəyişdirilməsini, həm də daxili dəyər sisteminin formalaşmasını və ya dəyişdirilməsini əhatə edir.

Proses sosializasiya ilə sıx bağlıdır, lakin onların arasında fərq vardır. Sosializasiya, fərdin cəmiyyətə inteqrasiya olunması üçün lazım olan bütün bacarıq və biliklərin öyrənilməsini əhatə edirsə, mədəniləşdirilmə daha çox, mövcud mədəni normalara uyğunlaşdırılmağa yönəlib. Mədəniləşdirilmə zamanı insanlar müəyyən davranış qaydalarını, adət-ənənələri, inancları və dəyərləri mənimsəyir, öz şüuruna və həyat tərzinə inteqrasiya edirlər.

Mədəniləşdirilmə prosesi müxtəlif yollarla baş verə bilər: təhsil, ailə tərbiyəsi, kütləvi informasiya vasitələri, sosial təzyiqlər və s. Bu proses həm könüllü, həm də məcburi xarakter daşıya bilər. Məsələn, bir ölkəyə köçən insanın həmin ölkənin mədəniyyətinə uyğunlaşması könüllü bir mədəniləşdirilmə prosesi olarsa, müstəmləkəçilik dövründə müstəmləkə əhalisinin mədəniyyətinin məhv edilməsi və yeni mədəniyyətə məcbur edilməsi məcburi mədəniləşdirilmənin nümunəsidir.

Mədəniləşdirilmə prosesinin nəticəsi fərdin və cəmiyyətin həyatında müsbət və mənfi təsirlərə səbəb ola bilər. Müsbət tərəfi cəmiyyətin inteqrasiyasını, harmoniyasını və inkişafını təmin etməkdirsə, mənfi tərəfi isə mədəni müxtəlifliyin azalması, bəzi ənənələrin itirilməsi və mədəni asimilasiyaya aparıb çıxara bilər. Buna görə də, mədəniləşdirilmə prosesi diqqətlə idarə edilməli və müxtəlif mədəniyyətlərin qorunmasına və hörmətinə əsaslanmalıdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz