Məfkurəsizlik sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində əsasən "ideyasızlıq" kimi izah olunsa da, daha geniş və dəqiq bir tərif verə bilərik. Sadəcə ideyaların olmaması deyil, daha çox həyatın, fəaliyyətin, hərəkətlərin məqsəd və istiqamətini müəyyən edən dərin, əsaslı, əqidəvi bir prinsipin, inanclar sisteminin yoxluğunu ifadə edir.
Məfkurəsizlik, fərdin öz həyatının mənasını, yerini və rolunu dərk etməməsi, gələcək üçün aydın bir vizyonunun olmaması kimi də başa düşülə bilər. Bu vəziyyət, passivlik, hərəkətsizlik, hədəfsizliyi və qərar verməkdə çətinlik çəkməyi nəticələndirir. Məfkurəsiz insan, ətrafındakı hadisələrə, proseslərə qarşı laqeyd qalır, özünü cəmiyyətin inkişafına birləşdirmək üçün səy göstərmir.
Maraqlı bir tərəfi də odur ki, məfkurəsizlik həm fərd səviyyəsində, həm də ictimai səviyyədə özünü göstərə bilər. Fərd səviyyəsində həyatda məqsədsizlik, qeyri-müəyyənlik və boşluq hissi ilə müşayiət olunursa, ictimai səviyyədə isə sosial iğtişaşlara, siyasi xaosa və ictimai həyatda dayanıqsızlığa səbəb ola bilər. Cəmiyyətin inkişafı üçün ümumi bir məqsədin, ideyanın olmaması, onu parçalanmaya və tərəqqi əvəzinə geriləməyə aparır.
Beləliklə, məfkurəsizlik sadəcə ideyasızlıqdan daha çox, həyatın mənasının, istiqamətinin və əsaslı prinsiplərinin olmaması, həm fərd, həm də cəmiyyət üçün mənfi nəticələr doğuran bir vəziyyətdir.