Məxlut (məxluṭ) — ərəb mənşəli bir sözdür (خلط - xalaṭ - qarışdırmaqdan). Köhnə Azərbaycan dilində geniş istifadə olunan bu söz "qarışıq", "xəlitə", "qarışdırılmış şey" mənalarını ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "qarışıq, xəlitə" kimi qısaca izah edilməsinə baxmayaraq, mənası daha geniş və çoxşaxəlidir. Məxlut sözü, maddələrin fiziki və ya kimyəvi qarışığı ilə yanaşı, müxtəlif elementlərin bir araya gələrək bütöv bir sistemi, quruluşu və ya vəziyyəti təşkil etməsini də ifadə edə bilər.
Məsələn, "məxlut torpaq" deyərkən, müxtəlif mineral və üzvi maddələrin qarışığından ibarət olan torpağı nəzərdə tuturuq. "Məxlut rəng" isə müxtəlif rənglərin qarışığından yaranmış bir rəngi bildirir. Daha geniş mənada isə, "məxlut bir cəmiyyət" ifadəsi müxtəlif etnik, dini, sosial qrupların bir arada yaşadığı bir cəmiyyəti təsvir edə bilər. Bu halda, "məxlut" sadəcə fiziki qarışığı deyil, həm də müxtəlif komponentlərin qarşılıqlı təsirlərini, bir-birinə təsirini və qarşılıqlı əlaqələrini əks etdirir.
Sözün köhnə dilə aid olması onun müasir Azərbaycan dilində az işləndiyini göstərsə də, elmi, texniki və ya bədii ədəbiyyatda, xüsusilə də tarixi kontekstdə qarışıq və ya xəlitə kimi tərcümə edilə bilməyən mürəkkəb quruluşları ifadə etmək üçün istifadəsi mümkündür. Məsələn, "məxlut bir vəziyyət" ifadəsi, anlaşılan, aydın olmayan, qarışıq və çoxsaylı amillərin təsir etdiyi bir durumu təsvir edə bilər.
Qısacası, "məxlut" sözü sadəcə "qarışıq" mənasından daha geniş bir məna spektrinə malikdir və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif nüanslar əks etdirə bilər. Onun əsas mənası maddələrin qarışığı olsa da, bu qarışıqdakı elementlərin qarşılıqlı təsiri və nəticədə yaranan kompleks struktur da sözün mənasına daxildir.