Məxmərgülü (Papaver somniferum) – Xanımgülü fəsiləsinə aid, bir və ya çoxillik ot bitkisi. Adətən qırmızı, bəzən isə ağ, sarı və ya bənövşəyi rəngli iri, topləçəkli çiçəkləri ilə seçilir. "Məxmər" sözünün əlavə olunması çiçəklərin ləçəklərinin yumşaq, məxməri toxumasına işarədir. Bitkinin bu xüsusiyyəti onu digər gül növlərindən fərqləndirir və adına özünəməxsus bir estetik keyfiyyət qatır.
Bitkinin əsasən dekorativ məqsədlərlə becərilməsi ilə yanaşı, toxumlarından yeyinti məhsulu kimi istifadə olunur. Məxmərgülünün toxumu bəzi mətbəxlərdə çörəkçilikdə, salatlarda və ya digər yeməklərdə ədviyyat kimi istifadə edilir. Lakin, qeyd etmək vacibdir ki, məxmərgülünün digər hissələri, xüsusən də süd şirəsi, zəhərli alkaloidlər ehtiva edir və tibbi məqsədlərlə istifadə edilməsi yalnız ixtisaslaşmış mütəxəssislər tərəfindən həyata keçirilməlidir. Bu səbəbdən, özbaşına məxmərgülündən istifadə etmək çox təhlükəlidir.
Verilmiş nümunə cümləsində ("Bu yerlərdə nə istəsən taparsan: sarmaşığımı, dəvəçiçəyinimi, məxmərgülünümü, dağlaləsinimi deyim, hansı") məxmərgülü, digər bitkilərlə yanaşı, həmin bölgədə yetişən bitki müxtəlifliyini göstərmək üçün misal olaraq işlənir. Burada məxmərgülünün gözəlliyi və bolluğu vurğulanır.
Ümumiləşdirərək deyə bilərik ki, "məxmərgülü" termini, özünəməxsus məxməri toxuması olan, əsasən qırmızı rəngli, dekorativ və eyni zamanda tibbi və yeyinti məqsədlərinə malik olan bir gül növünü təsvir edir. Ancaq bitkinin tibbi və yeyinti məqsədləri ilə bağlı hər hansı bir istifadəyə başlamazdan əvvəl mütəxəssis məsləhətinə əməl etmək son dərəcə vacibdir.