Məqbərə (ər. مقبرة - maqbara) sözü Azərbaycan dilində əsasən qəbirüstü xüsusi tikililər üçün işlədilir. Lüğətlərdəki "türbə, mavzoley" izahı ümumi bir təsvir olsa da, məqbərənin bu iki anlayışdan fərqləndirici xüsusiyyətləri mövcuddur. Türbə və mavzoley daha çox monumental, bəzən kompleks memarlıq əsərləri, hökmdarlar, tanınmış şəxslər üçün inşa edilmiş abidələrdir. Məqbərə isə həm bu kimi böyük qəbirüstü tikililəri, həm də daha sadə, kiçik ölçülü, ailə qəbirlərinin üzərində qurulmuş qurğuları əhatə edə bilər. Beləliklə, məqbərə anlayışı daha geniş bir məna kəsb edir və konkret bir memarlıq üslubuna bağlı deyildir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, ərəb dilindəki "maqbara" (مقبرة) kökünün "qəbiristanlıq, məzarlıq" mənasını verdiyini görərik. Azərbaycan dilinə keçərək, bu kökdən törəmiş "məqbərə" sözü daha çox fərdi qəbir və ya kiçik bir qrup qəbrin üzərindəki tikili üçün istifadə olunur. Lakin kontekstə görə, daha geniş miqyaslı qəbirüstü qurğular üçün də istifadə oluna bilər. Məsələn, "Nizami məqbərəsi" deyərkən, böyük və monumental bir memarlıq abidəsini nəzərdə tuturuq. Amma "uşaqların məqbərəsi" deyəndə isə daha sadə, kiçik bir qəbirüstü tikili başa düşülür.
Cümlə içərisində istifadəsinə nümunələr:
- Qədim məqbərələr tariximizin səhifələrini açır.
- Ailə məqbərəsi dağın ətəyində yerləşir.
- Şairin məqbərəsi ziyarətçilərlə doludur.
- Qəbiristanlığın girişində böyük bir məqbərə görünür.
Yekun olaraq, "məqbərə" sözü qəbirüstü tikili üçün ümumi bir termindir. Ancaq konkret mənası cümlənin kontekstindən və tikili ölçülərindən asılı olaraq dəyişə bilər. Türbə və mavzoley kimi daha spesifik terminlərdən fərqli olaraq, məqbərə daha geniş məna daşıyır və müxtəlif ölçülü və memarlıq üslublu qəbirüstü tikililəri əhatə edir.