izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Mələfə (ər. مَلْفَفَ‎ - məlfəfə) - Döşəməni örtmək üçün istifadə olunan parça, xalça və ya digər toxunmuş material. Lüğətlərdə əsasən "döşək örtüyü" kimi izah edilən mələfə, əslində daha geniş bir məna kəsb edir. Ərəb mənşəli olan söz, "bükülmüş", "örtülmüş" mənalarını ifadə edən "لفّ" (ləff) feilindən törəmişdir. Bu, mələfənin əsas funksiyasının - bir şeyi örtmək, bürümək - üzərində vurğulayır. Beləliklə, mələfə yalnız döşək deyil, həm də digər əşyaları örtmək üçün istifadə oluna bilər. Məsələn, köhnə mənbələrdə yataq dəstini, hətta bədəni örtən paltarları belə mələfə adlandırmaq hallarına rast gəlmək mümkündür.

Cəlil Məmmədquluzadənin misalında göstərildiyi kimi, "Bəy mələfəni götürüb, çarşab kimi saldı başına", mələfə çarşab kimi başa sarınmaq üçün istifadə olunur. Bu, sözün "örtmək" mənasını daha aydın şəkildə əks etdirir və onun funksiyasının yalnız döşəyi örtməklə məhdudlaşmadığını göstərir. Bu cümlədə mələfənin ölçülərinin və materialının çarşaba yaxın olduğunu fərz etmək olar.

Müasir Azərbaycan dilində mələfə sözü daha çox böyük ölçülü, adətən toxunmuş, həm döşək, həm də digər əşyaların örtülməsi üçün istifadə olunan parçalar üçün işlədilir. Ancaq tarixi mənbələrə əsasən onun istifadə sahəsi daha geniş olub. Məsələn, əvvəllər evin müəyyən hissələrini (məsələn, divarları) örtmək üçün də mələfədən istifadə edilə bilərdi. Sözün istifadə edildiyi kontekstdən asılı olaraq mənası dəqiqləşdirilməlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz