izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Mənalılıq (ərəb. məna + -lıq) – bir sözün, ifadənin, əsərin və s. müəyyən mənaya, anlam, məzmuna malik olması, məna daşıması, mənalı olması. Termin, əsasən dilçilikdə, semantikada işlədilir və müxtəlif səviyyələrdə araşdırılır. Fərqli kontekstlərdə bir sözün və ya əsərin mənalılığı müxtəlif amillərdən asılıdır.

Sözün mənalılığı, sözün leksik mənası ilə yanaşı, kontekstual mənası ilə də əlaqədardır. Yəni, sözün tək başına mənası bir tərəfdən, həmin sözün cümlə və ya mətn daxilindəki işlənməsi isə digər tərəfdən sözün mənalılığını müəyyən edir. Məsələn, "ağ" sözü tək başına "rəng" mənasını verir, amma "ağ at" ifadəsində "təmiz", "saf" kimi kontekstual mənaları da əlavə olaraq əks etdirə bilər.

Əsərin mənalılığı isə daha mürəkkəb bir anlayışdır və əsərin mövzusundan, süjetindən, kompozisiyasından, üslubundan, dil vasitələrindən və müəllif fikrindən asılıdır. Bir əsərin mənalılığı müəllifin nə demək istədiyini, oxucunun isə nə anladığını əks etdirən mürəkkəb bir prosesdir. Bir əsərin mənalılığı müxtəlif interpretasiyalara yol aça bilər, çünki oxucular fərqli təcrübə, biliklər və baxış bucaqlarına malikdirlər.

Fərqli cümlələrdə mənalılığın nümunələri:

  • “Şairin şeirinin mənalılığı oxucuya dərin təsir bağışladı.” (Burada şeirin mənalı, düşünülmüş olması vurğulanır.)
  • “Bu sözün mənalılığı mənim üçün aydın deyil.” (Burada sözün mənasının qeyri-müəyyən olması ifadə olunur.)
  • “Rəsmin mənalılığı müxtəlif interpretasiyalara yol açır.” (Burada rəsmin çoxmənalı olması və müxtəlif yozumlara imkan verməsi göstərilir.)

Ümumiyyətlə, mənalılıq anlayışı dilin və ədəbiyyatın fundamental anlayışlarından biridir və dilin ifadə imkanlarının əsasını təşkil edir. Mənalılığın araşdırılması dilin strukturu, funksiyaları və insan təfəkkürü ilə olan əlaqəsini anlamaq üçün vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz