Saf (ərəb. صاف - ṣāf - "təmiz", "aydın") sözü Azərbaycan dilində əsasən "təmizlik", "xalislik" və "qatışıqsızlıq" mənalarını ifadə edir. Lüğətlərdəki "tərkibi təmiz olan, heç bir qatışığı olmayan, xalis, qatışıqsız" tərifi kifayət qədər dəqiq olsa da, sözün daha geniş kontekstini və istifadə hallarını əhatə etmir.
"Saf" sözü maddənin kimyəvi tərkibi ilə bağlı olaraq istifadə edildikdə, "heç bir başqa maddə ilə qarışmamış, yalnız öz tərkib hissələrindən ibarət olan" mənasını verir. Məsələn, "saf qızıl", "saf su", "saf oksigen" ifadələrində olduğu kimi. Bu mənada "xalis", "təmiz", "səlis" kimi sinonimlər istifadə oluna bilər.
Lakin "saf" sözü yalnız maddələrin tərkibi ilə məhdudlaşmır. O, daha geniş mənada, mənəvi, əxlaqi və ya ideoloji baxımdan da "təmizlik", "paklıq", "ləkəsizliy" mənalarında işlənə bilər. Məsələn, "saf niyyət", "saf sevgi", "saf qəlbin insanı" ifadələrində "saf" sözü heç bir şübhə və ya qarışıqlıqdan uzaq, sözdə və əməldə dürüst və təmiz bir vəziyyəti bildirir. Bu mənada "səmimi", "halis", "pak" sözləri sinonim kimi istifadə oluna bilər.
Həmçinin, "saf" sözü məcazi mənada, "qarışıqsız", "bütöv" mənalarında da işlənə bilər. Məsələn, "saf Azərbaycan dili" ifadəsi heç bir digər dilin təsirindən azad, xalis Azərbaycan dilini ifadə edir. "Saf hava" ifadəsi isə heç bir çirklənmə və qatışığın olmadığı təmiz havaya işarə edir.
Beləliklə, "saf" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Ancaq ümumi olaraq, təmizlik, xalislik, qatışıqsızlıq və paklıq kimi anlayışları ifadə etməkdə istifadə olunur. Sözün əsas mənası əvvəlki təriflərdə göstərilən kimi ərəb mənşəli "safa" felindən götürülmüşdür. Bu söz müasir Azərbaycan dilinin zəngin leksikasının tərkib hissəsi olaraq müxtəlif kontekstlərdə uğurla işlədilir.