Mənzilsiz (sif.) – Mənzili, yaşayış yeri və ya evi olmayan deməkdir. Bu söz, əsasən, insanların yaşayış yerinin olmaması vəziyyətini ifadə etmək üçün işlədilir. "Mənzil" sözünün özü də "yaşayış yeri", "ev", "oturacaq yer" mənalarını ehtiva etdiyindən, "mənzilsiz" sözü bu mənaların hamısını əhatə edir. Yəni, mənzilsiz olan bir şəxs həm evsiz, həm də yaşayış yersizdir. Bu, sadəcə fiziki bir ev və ya binanın olmaması deyil, həm də sabit, qanuni yaşayış yerinin olmamasını bildirir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "mənzil" fars mənşəlidir və "oturacaq yer", "dayanaq yeri" mənalarını verir. "-siz" isə mənfi əlavədir və sözün əks mənasını bildirir. Beləliklə, "mənzilsiz" sözü, fars dilindəki "mənzil" kökündən və türk dilindəki mənfi əlavədən əmələ gəlmiş mürəkkəb bir sözdür.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Küçələrdə çoxlu mənzilsiz insanlar yaşayır. (Bu cümlədə "mənzilsiz" sözü sosial bir problemi ifadə edir.)
- Zəlzələdən sonra minlərlə insan mənzilsiz qalıb. (Bu cümlədə "mənzilsiz" sözü təbii fəlakətin yaratdığı bədbəxt hadisəni göstərir.)
- O, uzun illər mənzilsiz dolaşdıqdan sonra nəhayət bir ev tapdı. (Bu cümlədə "mənzilsiz" sözü bir insanın çətin həyat təcrübəsini ifadə edir.)
- Qəza nəticəsində evi dağılan ailə indi mənzilsizdir. (Bu cümlədə "mənzilsiz" sözü hadisənin nəticəsini açıqlayır.)
Göründüyü kimi, "mənzilsiz" sözü müxtəlif kontekstlərdə işlənərək müxtəlif mənalar ifadə edə bilir, lakin əsas mənası həmişə yaşayış yerinin olmamasıdır.