Mənzumə (ər. منْظومَة - manẓūma) sözü ərəb mənşəlidir və "nizamlanmış", "tərtib olunmuş", "şeir şəklində yazılmış" mənalarını verir. Azərbaycan dilinə ərəb dilindən keçmişdir. Lüğətlərdə sadəcə "mənzum hekayə, dastan, poema" kimi tərcüməsi verilsə də, daha geniş məna kəsb edir.
Əslində, "mənzumə" sözü, nəsrin əksinə olaraq, şeir formasında yazılmış hər hansı bir ədəbi əsər üçün istifadə oluna bilər. Bu, sadəcə uzun hekayələr, dastanlar və poemalarla məhdudlaşmır. Qısaca şeirlər, qəzəllər, rubailər, hətta kiçik həcmli mənzum əsərlər də "mənzumə" kimi adlandırıla bilər. Əsas şərt, əsərin şeir formasında, yəni müəyyən bir qafiyə və əruz vəzninə əsasən yazılmış olmasıdır.
Misal üçün:
- "Şair öz hisslərini gözəl bir mənzumədə ifadə edib."
- "Bu kitabda müxtəlif mövzularda yazılmış kiçik mənzumələr toplanmışdır."
- "Nizami Gəncəvinin "Xosrov və Şirin" əsəri böyük bir mənzumədir."
- "O, sevgi haqqında uzun bir mənzumə yazdı."
Göründüyü kimi, "mənzumə" sözü, əsərin həcmindən asılı olmayaraq, şeir formasında yazılmış hər hansı əsəri ifadə edir. Verilən nümunədəki "Sonanın şirin dili ilə mənzumənin... birinci beytini oxudu" cümləsində isə "mənzumə" sözü daha çox poema və ya dastan kimi uzun bir şeir əsərini nəzərdə tutur.