Mərcimək (Lens culinaris) paxlalılar fəsiləsinə aid, bir illik ot bitkisidir. Adətən, orta boylu, əyilmiş və ya düz gövdəlidir. Kiçik, ağ, sarımtıl, yaşılımtıl və ya qırmızımtıl rəngli çiçəkləri vardır. Əsasən, toxumları üçün becərilir. Bu toxumlar, dairəvi və ya lens formasında olub, müxtəlif rənglərdə (yaşıl, sarı, qırmızı, qəhvəyi) ola bilər.
Mərciməyin ən əhəmiyyətli hissəsi yeməli toxumlarıdır. Qida sənayesində geniş istifadə olunan mərcimək, insan qidası kimi müxtəlif yeməklərdə (şorba, ət yeməkləri, salatlar, ət əvəzedicisi kimi) tətbiq olunur. Yüksək qida dəyərinə malik olan mərcimək, zülal, lif, karbohidrat, dəmir, fol turşusu və digər vacib vitamin və minerallarla zəngindir. Bundan əlavə, heyvan yemi kimi də geniş istifadə olunur, xüsusilə mal-qara və quşçuluq üçün əhəmiyyətli bir yem mənbəyidir.
“Mərcimək” sözünün etimologiyası fars dilindən gəlir və "mərci" sözünün çoğuludur. "Mərci" sözü isə qədim fars dilindən törəmişdir. Azərbaycan dilində həm "mərcimək", həm də "mərci" formaları işlədilir, lakin "mərcimək" daha çox bitkinin növünə ümumi ad kimi işlənir. "Mərci" isə daha çox konkret bir növü və ya kiçik miqdarda mərciməyi bildirə bilər. Misal üçün, “Bir stəkan mərci” və ya “Bu yeməyə mərci əlavə etdim” kimi ifadələr işlədilə bilər.
Ümumiyyətlə, "mərcimək" sözü həm bitkinin özü, həm də onun yeyilən toxumlarını ifadə edir. Cümlədə necə işləndiyindən asılı olaraq, mənası dəqiqləşdirilə bilər. Məsələn: "Bu il mərcimək bol oldu" cümləsində bitkinin məhsulu nəzərdə tutulur, "Mən mərcimək şorbası bişirdim" cümləsində isə yeməli toxumlar nəzərdə tutulur.