Mərdanəlik (ərəb. مردانگی – mər-dānegi) – Kişilərə xas olan xüsusiyyətləri, davranışları və keyfiyyətləri ifadə edən bir termindir. Bu termin sadəcə fiziki gücü və cəsarəti deyil, həm də mənəvi cəhətləri, əxlaqi dəyərləri əhatə edir. Daha geniş mənada mərdanəlik cəsarət, qəhrəmanlıq, igidlik, şücaət, səxavət, ədalətlilik, vəfalılıq, namus, ləyaqət, özünə hörmət, qətiyyətlilik, məsuliyyətlilik, müstəqillik, möhkəm iradə, özünü idarəetmə kimi keyfiyyətlərin birliyini ifadə edir. Bu keyfiyyətlər bir insanın həm özünə, həm də ətrafındakılara qarşı davranışlarında özünü göstərir.
Mərdanəlik anlayışı müxtəlif mədəniyyətlərdə və tarixi dövrlərdə fərqli şəkildə təfsir olunsa da, ümumi məqam onun insanın cəsarətli, ədalətli və şərəfli olmasıdır. Misal üçün, “Onların səxavət və mərdanəliyi məni çoxdan bəri özlərinin məddahı etmişdir” cümləsində mərdanəlik, səxavət kimi digər müsbət keyfiyyətlərlə birlikdə təqdirəlayiq bir xasiyyət kimi təsvir olunur. Bu cümlədə mərdanəlik yalnız fiziki gücü deyil, həm də səxavət kimi mənəvi keyfiyyəti də əhatə edir.
Mərdanəliyin təzahür formaları müxtəlifdir. Məsələn, düşmənlə cəsarətlə mübarizə aparmaq, zəifləri qorumaq, ədalət üçün mübarizə aparmaq, vədəsinə sadiq qalmaq, çətinliklər qarşısında möhkəm dayanıqlıq göstərmək mərdanəliyin ifadə formalarıdır. Bəzi hallarda, mərdanəlik özünü fədakarlıq və qurbanvermə şəklində də göstərə bilər.
Qeyd etmək lazımdır ki, mərdanəlik sadəcə kişilərə xas deyildir. Qadınlar da cəsarət, ədalətlilik və digər müsbət keyfiyyətlər sərgiləyərək mərdanəlik göstərə bilərlər. Ona görə də, bu anlayışın cinsiyyətlə məhdudlaşdırılması doğru deyildir. Daha dəqiq olaraq, mərdanəlik insana xas olan müsbət xüsusiyyətlərin ümumi bir adlandırılmasıdır.