Mərəndi sözü Azərbaycan dilində əsasən qiymətli süfrə üzümü növü kimi tanınır. Lüğətlərdə sadəcə "qiymətli süfrə üzümü" kimi təsvir edilməsi sözün zəngin mənasını tam əks etdirmir. Daha dəqiq və geniş izah üçün aşağıdakıları nəzərə almaq lazımdır:
Etimalogiyası: "Mərəndi" sözünün etimologiyası tam aydın deyil, lakin ehtimal ki, coğrafi ad ilə bağlıdır. "Mərənd" adı ilə tanınan bölgədə (İranın Şərqi Azərbaycan əyalətində) yetişdirilən və məşhur olan bir üzüm növünün adından götürülmüş ola bilər. Beləliklə, söz öz adını yetişdirildiyi coğrafi ərazidən almışdır.
Botaniki Xüsusiyyətləri: Mərəndi üzümü, digər üzüm növlərindən fərqli olaraq, xüsusi dad və aroma xüsusiyyətlərinə malikdir. Çox güman ki, dənələri iri, ətli və şirəlidir. Rəngi qaranlıq qırmızıdan tünd qırmızıya qədər dəyişə bilər. Üzümün yetişmə dövrü və məhsuldarlığı da müəyyən fərqlərə malikdir. Bu xüsusiyyətləri dəqiq müəyyənləşdirmək üçün botaniki tədqiqatlar lazımdır.
Kulinar istifadəsi: Mərəndi üzümü əsasən təzə halda, süfrə üzümü kimi istifadə olunur. Dadının və ətriyyatının üstünlüyü onu qiymətli edir. Bundan əlavə, şərabçılıqda da istifadə oluna bilər, ancaq bu sahədə yayğınlığı dəqiqləşdirilməlidir. Mürəbbə, şirə və digər qənnadı məmulatlarının hazırlanmasında da istifadə edilmə ehtimalı vardır.
Cümlədə istifadəsi:
- “Bu gün bazarlardan keyfiyyətli mərəndi üzümü aldım.”
- “Qonaqlar üçün süfrəyə ən gözəl mərəndi üzümü qoymuşduq.”
- “Mərəndi üzümünün ətri hər yerdə hiss olunurdu.”
Beləliklə, "Mərəndi" sözü sadəcə bir üzüm növü deyil, özünəməxsus dad, aroma və tarixi kökləri olan qiymətli bir kənd təsərrüfatı məhsuludur. Daha ətraflı məlumat üçün botaniki və tarixi tədqiqatlar aparmaq vacibdir.