izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Məstlik (ərəb. مست‎ - must - sərxoş, məst) sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənir. Əsas mənası spirtli içki qəbulundan sonra baş verən sərxoşluq, huş itkisi və ya huşun qeyri-adi vəziyyətidir. Bu mənada məstlik, insanın davranışlarında, nitqində, hərəkətlərində koordinasiya pozuntularının müşahidə olunduğu, ətraf aləmi qavrama qabiliyyətinin azaldığı və ya dəyişdiyi bir vəziyyətdir. Məsələn, "O, məstlikdən ayıla bilmirdi" cümləsində məstlik spirtli içkinin təsiri nəticəsində yaranmış sərxoşluq halını ifadə edir.

Lakin məstlik sözü daha geniş mənada da işlədilə bilər. Sevinc, coşğu, həyəcan, keflilik və ya müəyyən bir şeyə qərq olma halını da ifadə edə bilər. Bu mənada məstlik, insanın müsbət emosional vəziyyətini, həyatdan tam zövq almaq hissini bildirir. Məsələn, "Məstlik içində dağlara baxırdı" cümləsində məstlik, təbiətin gözəlliyindən duyulan həyəcan və zövqü ifadə edir. "Sevgi məstliyi" ifadəsi də bu mənanı əks etdirir - sevgidən qaynaqlanan dərin emosional vəziyyət.

Ədəbiyyatda məstlik sözü tez-tez poetik bir vasitə kimi, həddindən artıq duyğuların və ya vəziyyətlərin ifadəsində işlədilir. Siz verdiyiniz misal "Məstlikdir kim, qılır qəm əhlinə qəmxarlıq" şeir misrasında məstlik, kədərin və qəmin insanı bürüyüb qəmxarlıq etməsinə səbəb olan bir vəziyyət kimi təsvir olunur. Bu, sərxoşluq mənasından fərqli olaraq, metaforik bir istifadədir.

Yekun olaraq, "məstlik" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Həm fiziki (spirtli içki təsirinə bağlı sərxoşluq), həm də metaforik (həddindən artıq duyğu və həyəcan) mənalarda işlənə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz