Mətbəə (ər. مطبعة - maṭbaʿa) sözü ərəb mənşəlidir və hərfi mənası "basma yeri", "çap yeri" deməkdir. İzahlı lüğətlərdə qeyd edildiyi kimi, əsasən kitab, qəzet, jurnal və digər çap materiallarının istehsal olunduğu müəssisəni ifadə edir. Lakin mətbəə anlayışı yalnız fiziki bir yerlə məhdudlaşmır; o, həm də müəyyən texnologiya və proseslərin (mətni hazırlamaq, səhifələmək, çap etmək və bağlamaq kimi) birliyini əhatə edir.
Tarixən, mətbəənin yaranması insanlığın məlumat ötürülməsi və yayılmasına yanaşmasında əsaslı bir dönüş yaratmışdır. Əl ilə yazma əlyazmalarının əvəzinə, mətbəənin ixtirası kütləvi çap imkanı yaratmış, məlumatın daha sürətli, ucuz və geniş miqyasda yayılmasını təmin etmişdir. Bu da elm, ədəbiyyat, siyasət və digər sahələrdə inqilabi dəyişikliklərə səbəb olmuşdur.
Müasir dövrdə "mətbəə" termini daha çox "çapxana" və ya "basmaxana" sinonimi kimi işlədilir. Ancaq "çapxana" termini daha çox texniki tərəfə, "basmaxana" isə daha köhnə və bəzən daha kiçik miqyaslı müəssisələrə aid edilə bilər. "Mətbəə" termini isə daha ümumi və geniş mənada işlənir və müasir texnologiyaları (rəqəmli çap, ofset çap, şilk ekran çap və s.) da əhatə edə bilər.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Yeni kitab mətbəədə çap olunur.
- Tarixi əhəmiyyətli bir mətbəənin fəaliyyəti ilə tanış olduq.
- O, mətbəənin texniki tərəflərinə yaxşı bələd idi.
- Qəzet mətbəədə sürətli çap olunur.
- Bu mətbəə müasir texnologiyalardan istifadə edərək yüksək keyfiyyətli çap işləri görür.