izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Məzəlilik (ərəb. مزّة - məzə + -lilik şəkilçisi) – bir insanın və ya hadisənin gülməli, əyləncəli, əsəb gərginliyini azaldan, əhval-ruhiyyəni yüksəldən xüsusiyyətidir. Bu xüsusiyyət həm şüurlu (məsələn, zarafat, oyunbazlıq, komik jestlər) həm də qeyri-şüurlu (məsələn, gözlənilməz və gülməli davranışlar) şəkildə özünü göstərə bilər. Sözün əsasında duran "məzə" sözü "ləzzət, dad, əyləncə" mənalarında işlənir və bu əsasdan çıxaraq, "məzəlilik" əsasən müsbət kontekstdə işlənsə də, bəzən həddən artıq oyunbazlıq, təlxəklik və ya ciddi olmayan hərəkətləri ifadə edə bilər. Yəni, "məzəlilik"in ifadə etdiyi əyləncənin səviyyəsi və xarakteri kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər.

Məzəliliyə misal olaraq, müəyyən bir situasiyada insanın şüurlu olaraq etdiyi zarafatlar, komik hekayələr danışması, gülməli jest və mimikalar nümayiş etdirməsi, qeyri-adi və gözlənilməz davranışları göstərmək olar. Bunların hamısı ətrafdakıları əyləndirmək, onlarda müsbət emosiyalar oyandırmaq məqsədi daşıyır.

Digər tərəfdən, "məzəlilik etmək (eləmək)" ifadəsi, əsasən, şüurlu olaraq gülməli hərəkətlər etmək, oyun çıxartmaq, hoqqabazlıq etmək, təlxəklik göstərmək mənasında işlənir. Bu halda "məzəlilik" müsbət kontekstdən uzaqlaşaraq, həddən artıq və ya yersiz davranışı ifadə edə bilər. Məsələn, "O, imtahan zamanı məzəlilik etməyə başladı və müəllimin diqqətini yayındırdı" cümləsində "məzəlilik" mənfi bir məna daşıyır.

Beləliklə, "məzəlilik" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq müsbət və ya mənfi rəng alır. Əsas mənası əyləncəli, gülməli olmaq olsa da, həddini aşdıqda təlxəklik, yersiz oyunbazlıq kimi mənfi mənalar da kəsb edə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz