Məzhəkəçi sözü Azərbaycan dilində əsasən "oyun, yaxud gülməli sözlərlə adamları güldürən adam" mənasında işlənir. Lüğətlərdəki tərifi isə daha çox qısa və ümumi xarakter daşıyır. Daha geniş və dəqiq bir izah vermək üçün sözün tarixi kontekstini və istifadə sahələrini nəzərə almaq lazımdır.
Etimalogiyasına nəzər salsaq, "məzhəkə" kökünün fars dilindən gəldiyi görünür. Farscada "məzhəkə" "gülüş, əyləncə, əylənmə" mənalarını verir. Beləliklə, "məzhəkəçi" sözü "əyləncə yaradan, əyləndirən şəxs" kimi tərcümə edilə bilər. Bu, sadəcə gülməli sözlər deyil, həm də müxtəlif nömrələr, oyunlar, hərəkətlər vasitəsilə əyləncə yaratmağı da əhatə edir.
Tarixi mənbələrə əsasən, məzhəkəçilər əsasən saraylarda, padşahların və zadəganların hüzurunda çalışırdılar. Onların əsas vəzifəsi hökmdarları və ətrafındakıları əyləndirmək idi. Bu məqsədlə gülməli hekayələr danışırdılar, əyləncəli oyunlar oynayırdılar, akrobatik hərəkətlər edir, təlxək kimi davranışlar nümayiş etdirirdilər. Beləliklə, məzhəkəçi sadəcə bir "gülməli adam" deyil, həm də müəyyən bacarıqlara, istedada malik olan, peşəkar şəkildə əyləncə yaradan bir şəxsdir.
Müasir Azərbaycan dilində "məzhəkəçi" sözü daha az işlənsə də, ədəbiyyatda və tarixi kontekstlərdə rast gəlinir. Məsələn, "Padşahın məzhəkəçiləri onun ətrafında toplaşmış, gülməli nömrələr göstərirdilər" cümləsində sözün tarixi mənası daha aydın görünür. Müasir kontekstdə isə "komediyant", "oyunçu", "şoumen", "təlxək" kimi sözlərlə əvəz edilə bilər, lakin bu sözlərin hamısı "məzhəkəçi"nin tam mənasını vermir.
Qısacası, "məzhəkəçi" sadəcə gülməli sözlər deyən bir adam deyil; professional olaraq əyləncə yaradan, müxtəlif vasitələrdən istifadə edən, xüsusilə tarixi kontekstdə hökmdarları və əyanları əyləndirmək üçün çalışmış bir şəxsdir.