Mıxlanma sözü, "mıxlanmaq" feilindən törəmə bir isimdir. Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində ümumi olaraq "qırılmaq, sınmaq, parçalanmaq" mənasında izah olunsa da, bu izah kifayət qədər geniş və dəqiq deyil. Daha dəqiq şəkildə, mıxlanma, xüsusilə incə, nazik bir şeyin, həmçinin bütövlüyünü itirməsi ilə nəticələnən qüvvə təsirinə məruz qalması nəticəsində qüvvətsiz, zəif və ya kövrək bir şəkildə qırılması və ya parçalanması deməkdir. Mıxlanmaq, birdən-birə qırılmaq deyil, əvvəl zəifləmə, incimə, dağılma prosesini yaşadıqdan sonra qırılmaq və ya parçalanmaqdır.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "mıx" kökü ilə əlaqədar olduğunu düşünmək olar. Mıx, nazik, iti bir metal parçasıdır və "mıxlanmaq" bu nazik, iti cisim kimi hərəkət etməyi, incə, zəif bir cismin iti bir qüvvə tərəfindən tədricən zədələnməsini təsvir edir. Beləliklə, "mıxlanma" sadəcə qırılma deyil, qırılmaya aparan prosesin özüdür – zəifləmə, incimə, dağılma və nəhayət qırılma.
Cümlə içində istifadəsi nümunələri:
- Qədim qalanın divarlarında zamanın təsirindən mıxlanma əmələ gəlmişdi.
- Köhnə taxta taxtanın ayaqlarında mıxlanma baş vermişdi.
- Çox nazik şüşənin mıxlanması asan baş verdi.
- Qışın şiddətli şaxtalarından sonra ağacların budaqlarında mıxlanma müşahidə olunurdu.
Göründüyü kimi, "mıxlanma" sözü daha çox incə, kövrək materialların, tədricən zədələnmə və qırılma prosesini ifadə edir. Sadəcə "qırılma" sözünün sinonimi kimi deyil, daha spesifik bir məna daşıyır.