Mıxlatmaq Azərbaycan dilində geniş mənada "mıx vurmaq" və ya "mıxlarla bərkitmək" mənasını ifadə edir. Lüğətlərdə verilən "icb. mıx vurdurmaq, mıxla bərkidilmək; mismarlatmaq" tərifi mənanın əsasını əks etdirir, lakin daha geniş və dəqiq izah tələb edir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "mıx" kökünə "-latmaq" əlavəsi əlavə olunmaqla meydana gəldiyini görərik. "-latmaq" əlavəsi bir işi etmək, bir hala salmaq mənası verir. Beləliklə, "mıxlatmaq" bir şeyi mıxlarla bərkitmək, mıxlarla bir yerə birləşdirmək işini bildirir. Bu iş həm kiçik əşyaların, həm də böyük quruluşların bir-birinə birləşdirilməsi üçün tətbiq oluna bilər.
Mıxlatmaq sözünün işlənməsinə nümunələr:
- Taxtayı divara mıxlatmaq. (Taxtayı divara mıxlarla bərkitmək)
- Qutunu taxtaya mıxlatmaq. (Qutunu taxtaya mıxlarla bərkitmək)
- Kəpənəkləri lövhəyə mıxlatmaq. (Kəpənəkləri lövhəyə mıxlarla sancmaq – burada "mıxlatmaq" daha çox "sancmaq" mənasında işlənir)
- Şəkli divara mıxlatmaq. (Şəkli divara mıxlarla asmaq)
Göründüyü kimi, "mıxlatmaq" sözü müxtəlif kontekstlərdə müxtəlif şəkildə işlənə bilər. Ancaq ümumi məna həmişə mıxın vasitəsi ilə birləşdirmə, bərkitmə, sancma ilə bağlıdır. Mismarlatmaq sözü ilə sinonim olsa da, "mıxlatmaq" daha çox gündəlik həyatda, sadə əşyaların birləşdirilməsi üçün işlənir. Mismarlatmaq isə daha böyük quruluşların quraşdırılmasında, peşəkar işlərdə istifadə olunur.
Qısaca olaraq, "mıxlatmaq" sözü bir şeyi mıxlarla bərkitmək, sancmaq və ya birləşdirmək işini ifadə edir və kontekstdən asılı olaraq mənası dəyişə bilər.