Mikrofon (yun. mikros – kiçik + phone – səs) səs dalğalarını elektrik siqnallarına çevirən bir cihazdır. Bu çevirmə prosesi səsin gücləndirilməsi, yayılması və ya qeyd edilməsi üçün istifadə olunur. Mikrofonun iş prinsipi, səs dalğalarının membran adlanan nazik, elastik bir səthə təzyiq göstərməsinə əsaslanır. Bu təzyiq membranın hərəkət etməsinə səbəb olur və bu hərəkət, mikrofonun içərisindəki piezoelektrik effektə malik bir element və ya elektromaqnit induksiyası vasitəsilə elektrik siqnalına çevrilir. Bu elektrik siqnalı daha sonra gücləndirilə, işlənə və ya qeyd edilə bilər.
Mikrofonlar müxtəlif növlərə və formalara malikdir. Bunlar arasında kondansatör mikrofonlar, dinamik mikrofonlar, lent mikrofonlar və elektret mikrofonlar ən çox yayılmış növləridir. Hər bir növün özünəməxsus xüsusiyyətləri, üstünlükləri və çatışmazlıqları vardır. Məsələn, kondansatör mikrofonlar yüksək səs keyfiyyətinə malikdir, lakin daha həssas və baha başa gəlir. Dinamik mikrofonlar daha möhkəm və ucuzdur, lakin səs keyfiyyəti kondansatör mikrofonlara nisbətən aşağı ola bilər. Lent mikrofonları isə xüsusi bir səs xarakterinə malikdir və bəzi musiqi janrlarında geniş tətbiq olunur.
Mikrofonlar müxtəlif sahələrdə geniş tətbiq olunur. Bunlara musiqi sənayesi (səs qeydləri, canlı ifalar), kino və televiziya (səs yazıları, müsahibələr), radio yayımı, telefonlar, kompüterlər (səs yazısı və tanıma) və söhbət proqramları daxildir. Ümumiyyətlə, mikrofon səsin elektrik siqnalına çevrilməsini təmin edən və bununla da səsin gücləndirilməsi, qeyd edilməsi, ötürülməsi və ya işlənməsinə imkan verən vacib bir cihazdır.
Mikrofon sözü elmi terminologiyada olduğu kimi, gündəlik danışıq dilində də tez-tez işlədilir. Məsələn: "Söhbət zamanı mikrofonu yaxşı yerə qoymağı unutma", "Yeni mikrofonumu sınamaq üçün səbrsizliklə gözləyirəm", "Konfrans üçün yüksək keyfiyyətli bir mikrofona ehtiyacımız var". Bu nümunələrdə mikrofonun texniki mənası əsas götürülür, lakin cümlənin ümumi mənası da açıq şəkildə başa düşülür.