Minbaşı sözü köhnə Azərbaycan türkcəsində və Osmanlı türkcəsində istifadə olunmuş bir hərbi rütbə adıdır. İndi istifadə olunmayan bu rütbə, yüzbaşından sonra gələn və min nəfər əsgəri əmr altında saxlayan zabitin rütbəsini ifadə edirdi. Ancaq əslində, minbaşı adı altında əmrində olan əsgər sayı hər zaman minə çatmayıb, daha çox yüzbaşının rütbəsindən bir pillə yüksək olan bir zabit rütbəsi olaraq qəbul olunmuşdur. Türkiyə və İrandakı hərbi sistemlərdəki tətbiqi bu mənada fərqlər göstərə bilərdi. Başqa sözlə, bu rütbənin əhatə etdiyi əsgər sayı sabit deyildi və müxtəlif dövrlərdə və müxtəlif qoşunlarda fərqli ola bilərdi.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, “min” say ədədi ilə “başı” sözünün birləşməsindən əmələ gəldiyini görərik. Bu, rütbənin adının zabitin min əsgərə başçılıq etməsindən irəli gəldiyini göstərir, baxmayaraq ki, praktikada bu həmişə belə olmayıb. “Baş” sözü burada komandanlıq, rəhbərlik mənasında işlənir.
Minbaşı rütbəsinin, əsasən, Osmanlı ordusunda və İranın müxtəlif dövrlərindəki ordularında istifadə olunduğunu qeyd etmək vacibdir. Bu rütbənin Azərbaycan ərazisində də tətbiq olunduğu, xüsusilə də xanlıqlar dövründəki hərbi təşkilatlanmada mövcud olduğu məlumdur. Ağa Kərim xan tərəfindən verilən misalda olduğu kimi, minbaşılar hərbi əməliyyatlarda əhəmiyyətli rol oynayırdılar.
Müasir Azərbaycan dilində “minbaşı” sözü artıq hərbi rütbə kimi istifadə olunmasa da, tarixi kontekstlərdə, ədəbiyyatda, tarixi araşdırmalarda və ya köhnə mətnlərdə rast gəlmək mümkündür. Bu hallarda onun mənasının düzgün başa düşülməsi üçün tarixi kontekstin nəzərə alınması vacibdir.