izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Modal sözü latın dilindən ("modalis") mənşəlidir və əsas mənası "şərtli", "qabiliyyətli", "ehtimal" kimi anlayışları ifadə edən qrammatik kateqoriyanı – modallığı – bildirməkdir. Dilçilikdə modal feillər, modal sözlər və modal əlamətlər kimi bir sıra terminlərdə işlədilir.

Daha geniş mənada, modal, bir hərəkətin və ya vəziyyətin baş vermə ehtimalını, zəruriliyini, mümkünlüyünü, istəkliliyini, əmrini, qadağasını, icazəsini, arzusunu və s. ifadə edən elementləri təsvir edir. Bu elementlər müxtəlif dil vahidləri ilə ifadə oluna bilər:

Modal feillər: ola bilər, gərək, istəyir, qoy, bilər, məcburdur, bacarır, sınayır kimi feillər hərəkətin və ya vəziyyətin modal xarakterini göstərir. Məsələn, "O, gedə bilər" cümləsində "gedə bilər" ifadəsi hərəkətin mümkünlüyünü bildirir.

Modal sözlər: bəlkə, ehtimal ki, yəqin ki, mütləq, əlbəttə, təəssüf ki kimi sözlər də modallığı ifadə edir. Məsələn, "Bəlkə yağış yağar" cümləsində "bəlkə" ehtimal ifadə edir.

Modal əlamətlər: Modal mənaları ifadə edən digər qrammatik vasitələrə işarə edir. Məsələn, əmr cümlələrindəki əmr əlaməti (məsələn, "Gəl!"), rica cümlələrindəki rica əlaməti (məsələn, "Xahiş edirəm, gəl") və s.

Qısacası, modal termini bir fəaliyyətin və ya hadisənin baş vermə şərti, ehtimalı, zəruriliyi, və ya istəkliyi kimi müxtəlif aspektlərini ifadə edən dil vahidlərini ümumiləşdirir. Bu mənada o, sadəcə "modallıq ifadə edən" deyil, modallığın müxtəlif səviyyələrini və formalarını əhatə edən daha geniş bir anlayışı təmsil edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz