Müamiləçi sözü Azərbaycan dilində "faizlə pul borc verən adam; sələmçi" mənasında işlənir. Lüğətlərdəki bu tərif, sözün əsas mənasını əks etdirməklə yanaşı, daha geniş və dəqiq bir izah tələb edir.
Etimoloji baxımdan "müamiləçi" sözü "müamilə" felindən törəmişdir. "Müamilə" isə ərəb mənşəli olub, "alış-veriş etmək, ticarət etmək, əməliyyat aparmaq" mənalarını verir. Beləliklə, "müamiləçi" sözü əslində "mübadilə ilə məşğul olan şəxs" kimi daha geniş bir mənaya malikdir. Ancaq zaman keçdikcə, bu sözün istifadəsi daha çox faizlə pul borc verməklə məşğul olan şəxslər üçün spesifikləşmişdir.
Müasir Azərbaycan dilində "müamiləçi" sözü, ümumi olaraq, qeyri-qanuni və ya qanuni olaraq faizlə pul borc verən şəxsləri ifadə edir. Lakin qanuni olaraq fəaliyyət göstərən banklar və kredit təşkilatlarının əməkdaşlarını bu terminlə adlandırmaq düzgün deyil. Onlar üçün daha uyğun terminlər "kredit mütəxəssisi", "bank əməkdaşı" və s.-dir. "Müamiləçi" termini daha çox qanunsuz faizlə pul borc verən, yəni sələmçilik fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslər üçün işlədilir.
Cümlə içərisində istifadəsinə nümunələr:
- "O, qara bazarlarda fəaliyyət göstərən bir müamiləçi idi." (Qanunsuz fəaliyyətlə məşğul olan şəxsi ifadə edir)
- "Müamiləçi ona yüksək faizlə pul vermişdi." (Faizlə pul verən şəxsi bildirir)
- "Sələmçilik, yəni qanunsuz müamiləçilik cinayətdir." (Müamiləçiliyin qanunsuz formasını vurğulayır)
Nəticə etibarilə, "müamiləçi" sözü "faizlə pul borc verən adam" mənası ilə yanaşı, kontekstdən asılı olaraq qanuni və ya qanunsuz fəaliyyət göstərən şəxsləri ifadə edə bilər. Lakin qanunsuz fəaliyyətlə əlaqəli istifadəsi daha çox yayılmışdır və bu mənada "sələmçi" sözü ilə sinonimdir.