Mücadilə (ər. مُجَادَلَة - mucadala) sözü ərəb mənşəlidir və əsasən iki və daha çox tərəf arasında fikir ayrılığından, maraq ziddiyyətindən və ya hər hansı bir məsələ ilə bağlı fərqli mövqelərdən doğan, sözlü və ya fiziki formada özünü göstərən bir qarşıdurmanı ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "dava-dalaş, bir-biri ilə atışma, tutuşma, davalaşma; qovğa, dava" kimi tərcümələri olsa da, mənası daha geniş və çoxcəhətlidir.
Mücadilə, sadəcə fiziki qarşıdurma deyil, eyni zamanda, fikir mübadiləsi, müzakirə, mübahisə, hətta münazirə kimi intellektual səviyyədə aparılan mübarizələri də əhatə edir. Bu mübarizənin mahiyyəti, hər iki tərəfin öz mövqeyini müdafiə etmək, rəqibin mövqeyini təkzib etmək və ya öz fikrini qəbul etdirmək cəhdidir. Mücadilənin intensivliyi də dəyişkəndir: yumşaq və nəzakətli mübahisədən tutmuş, şiddətli və təcavüzkar qarşıdurmaya qədər müxtəlif formalarda özünü göstərə bilər.
Mücadilənin kontekstdən asılı olaraq müxtəlif sinonimləri mövcuddur. Məsələn, "mübarizə" sözü daha geniş məna kəsb edir və mücadilənin məqsədli, məqsədyönlü və daha uzunmüddətli bir halını ifadə edə bilər. "Münazirə" isə daha çox intellektual və ədəbi mübahisələr üçün istifadə olunur. "Qovğa" və "dava" isə daha çox fiziki qarşıdurmanı əks etdirir. "Mübahisə" isə daha neytral bir termin olub, müxtəlif fikir və mövqelərin ifadə olunduğu müzakirəni bildirir.
Cümlə içərisində istifadəsi: "İki ölkə arasında uzun illər davam edən sərhəd mücadiləsi nəhayət sülh müqaviləsi ilə sona çatdı."; "Elmi mücadilələr elmə yeni kəşflər gətirir."; "Onların arasındakı mücadilə getdikcə şiddətləndi."; "Hücrədə mollalar arasında şiddətli bir dini mücadilə baş vermişdi." Bu nümunələr göstərir ki, "mücadilə" sözü müxtəlif kontekstlərdə və müxtəlif mənalarda işlənə bilər.