izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Mühib (ər. محیب - muhib) sözü Azərbaycan dilində köhnəlmiş bir söz olaraq qalmışdır və əsasən yazılı mənbələrdə rast gəlinir. Lüğətlərdə sadəcə "qorxunc, qorxulu, təhlükəli" mənaları ilə izah olunsa da, bu tərif tam əhatəli deyildir. Daha dəqiq olaraq, "mühib" sözü, qorxu doğuran görünüş və ya varlığa aid olub, sadəcə fiziki təhlükəni deyil, həm də mənəvi, ruhən sarsıdan bir qüvvəni, hətta ilahi bir qüdrətin qorxunc tərəfini ifadə edir.

Sözün ərəb mənşəli olması onun mənasının daha dərin izahını tələb edir. "Muhib" (محیب) felinin kökü olan "حبب" (ḥabbuba) "sevmək, məhəbbət bəsləmək" mənasını daşısa da, buradakı "mühib" mənası əksini ifadə edir: qorxu, nifrət doğuran, əzəmətli və hədsiz gücə malik olan varlıq kimi anlaşılmalıdır. Bu mənada, "mühib" sadəcə qorxunc bir mənzərəni deyil, həmin mənzərənin arxasında duran, insanın qavrama qabiliyyətini aşan bir qüvvəni təmsil edir.

Cümlədə istifadəsi nümunəsi olaraq: "Haqq Mövcudun mühib qiyafəsi" ifadəsində "mühib" sözü, Allahın qüdrətinin qorxunc və eyni zamanda hörmət doğuran tərəfini vurğulayır. Yəni, Allahın qüdrəti qarşısında insanın acizliyini və təəccübünü ifadə edir. Başqa bir nümunə olaraq, "qaranlıq meşənin mühib görünüşü" ifadəsində isə söz, meşənin qorxulu və təhlükəli olduğunu, insanın orada təhlükəyə məruz qala biləcəyini bildirir.

Beləliklə, "mühib" sözü qorxu, təhlükə mənasını əhatə etsə də, bu mənanın arxasında daha dərin bir məna yatır: insan qabiliyyətinin xaricində olan, həm qorxunc, həm də ehtiram doğuran bir qüvvənin təsviri.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz