Müqayisəsiz (sifət): Misilsiz, bənzəri olmayan, heç bir şeylə müqayisə olunmayan, üstün, fərqlənən. Bu söz, əşyanın, hadisənin və ya keyfiyyətin digər oxşar nümunələrlə müqayisə edilməsinə imkan verməyəcək qədər fərqli və üstün olduğunu bildirir. Müqayisəsizliyin səbəbi, əşyanın özünəməxsusluğu, nadirliyi, gözəlliyi, qüdrəti və ya digər üstün keyfiyyətləri ola bilər. "Misilsiz" sözü ilə sinonim olsa da, "müqayisəsiz" sözü daha güclü bir təəssürat yaradır və əşyanın üstünlüyünün qətiyyətlə vurğulanmasını ifadə edir.
Etimologiya: Söz "müqayisə" (müqayisə etmək, qarşılaşdırmaq) sözündən törəmişdir və "siz" (olmayan) əlavəsi ilə "müqayisə olunmayan" mənasını verir. Beləliklə, sözün kökü ərəb mənşəlidir. "Müqayisə" sözü isə farsca "mūqāyisa" sözündən götürülmüşdür.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
• Onun səsi müqayisəsiz gözəl idi. (Səsin gözəlliyinin digər səslərlə müqayisə olunmaması vurğulanır.)
• Bu rəsm əsəri müqayisəsiz bir əsərdir. (Rəsm əsərinin digər əsərlərlə müqayisə olunmayacaq qədər üstün olduğu göstərilir.)
• Qəhrəmanın cəsarəti müqayisəsiz idi. (Qəhrəmanın cəsarətinin misli görünməyən dərəcədə olduğu vurğulanır.)
• …[Sonanın] kürəyində oynaşan xurmayı hörükləri müqayisəsiz idi. (Bu cümlədə xurmanın gözəlliyi və unikallığı müqayisəsiz bir gözəllik kimi təqdim edilir.)
• Tariximizdə müqayisəsiz qəhrəmanlar yaşamışdır. (Bu cümlədə qəhrəmanların cəsarət və igidliyinin misilsiz olduğu ifadə olunur.)
Ümumiyyətlə, "müqayisəsiz" sözü həm obyektiv, həm də subyektiv olaraq bir şeyin üstünlüyünü, fərqliliyini və ya nadirliyini ifadə edə bilər. Kontekstdən asılı olaraq, sözün mənası dəqiqləşdirilir.