Mülkədar sözü ərəb mənşəli "mülk" (مالک - malik, sahib olmaq, mülkiyyət) və farsca "-dar" (دار - dar, sahib, malik olan) şəkilçisinin birləşməsindən əmələ gəlmiş bir termindir. Əslində "mülkədar" "mülkün sahibi" mənasını verir. Lüğətlərdəki qısa izah, sözün tarixi və ictimai kontekstini tam əhatə etmir.
Tarixi kontekstdə mülkədar, xüsusilə feodalizm dövründə və onun qalıqlarının mövcud olduğu cəmiyyətlərdə, geniş torpaq sahələrinə sahib olan, bu torpaqlardan gələn gəlirlərlə yaşayan və adətən ictimai və siyasi baxımdan nüfuzlu bir şəxs kimi başa düşülür. Bu nüfuz onların torpaq mülkiyyəti ilə bağlı idi. Onlar kəndlilər üzərində müəyyən səlahiyyətlərə malik idilər; kəndlilər mülkədarın torpaqlarında çalışır, ona vergi və ya məhsul ödəyirdilər. Mülkədarın gücü, torpaqlarının genişliyi və kəndlilər üzərindəki nəzarəti ilə birbaşa bağlı idi.
Müasir Azərbaycan dilində mülkədar termini, əsasən tarixi kontekstdə işlədilir. Müasir dövrdə özəl torpaq mülkiyyətinin mövcud olduğu ölkələrdə torpaq sahibi olan hər kəs mülkədar adlandırıla bilməz. Çünki "mülkədar" termini, tarixi kontekstdəki geniş torpaq mülkiyyəti, feodal qalıqları və bununla bağlı ictimai-siyasi nüfuz elementlərini özündə ehtiva edir. Məsələn, bir neçə hektar torpaq sahəsinə sahib olan bir fermer "mülkədar" olaraq adlandırılmaz.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- XIX əsrdə Azərbaycanın bir çox bölgəsində güclü mülkədarlar yaşayırdı.
- Tarixi mənbələr o dövrün mülkədarlarının zənginliyindən bəhs edir.
- Feodalizmin aradan qaldırılması ilə mülkədarların gücü sarsıldı.
- Kəndlilər mülkədarlara məhsuldan vergi ödəməli idilər.