Münasibətsizlik sözü Azərbaycan dilində əsasən qeyri-münasib, yersiz və ya uyğunsuz davranış, söz və ya hərəkət kimi başa düşülür. Lüğətlərdə verilən qısa izahlar bu mənanı tam əhatə etmir. Daha dəqiq və geniş izah aşağıdakı kimi verilməlidir:
Münasibətsizlik, bir şəxsin vəziyyətə, zamanın tələbinə, məkana, auditoriyaya və ya digər şəxslərlə olan münasibətlərə uyğun olmayan davranış, söhbət və ya hərəkətlərini ifadə edir. Bu, sadəcə "uyğunsuzluq"dan daha çox, həmin uyğunsuzluğun mənfi nəticələrə gətirə biləcəyini, qarşı tərəfi incidə biləcəyini, vəziyyəti gərginləşdirə biləcəyini və ya qəbuledilməz olduğunu göstərir.
Mənşəcə, söz "münasibət" kökünə "-sizlik" əlavəsindən əmələ gəlib. "Münasibət" isə "uyğunluq, əlaqə, əlaqədarlıq" mənalarını verir. Beləliklə, "münasibətsizlik" bu uyğunluğun, əlaqənin, əlaqədarlığın olmaması deməkdir.
Müxtəlif kontekstlərdə istifadəsi:
1. Sosial münasibətlərdə: "Dostumun toyunda onun keçmiş sevgilisi haqqında danışmaq böyük münasibətsizlik idi." burada münasibətsizlik, sosial normalara zidd, yersiz və narahatlıq yaradan davranışı bildirir.
2. İşgüzar münasibətlərdə: "Müdirin qarşısında rəhbərliyin qərarlarını tənqid etmək münasibətsizlik hesab olunur." Burada münasibətsizlik, işgüzar etikaya zidd, hiyerarşik qaydalara uyğun olmayan davranışı göstərir.
3. Formal vəziyyətlərdə: "Dövlət başçısı ilə görüş zamanı qeyri-rəsmi geyimdə gəlmək böyük münasibətsizlikdir." Bu nümunədə, münasibətsizlik, rəsmi protokol qaydalarına riayət etməmək deməkdir.
4. Ümumi mənada: "Bu şəkildə davranmaq, bu vəziyyətdə bu sözləri demək münasibətsizlik idi." burada münasibətsizlik daha ümumi mənada, vəziyyətə uyğun olmayan hərəkət və ya sözləri bildirir.
Qeyd olunan nümunələrdən də göründüyü kimi, "münasibətsizlik" sözü sadəcə "uyğunsuzluq" mənasını verməklə kifayətlənmir, həm də həmin uyğunsuzluğun nəticələrinə, vəziyyətə olan təsirinə işarə edir. Bu sözün istifadəsi, həmişə mənfi və qınama mənası daşıyır.