Mürgü sözü Azərbaycan dilində oyaqlıq və yuxululuq arasında olan, yarıyuxulu vəziyyəti, bir növ yuxuya gedən və ya yuxudan ayılan halını ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "yarıyuxulu hal" kimi tərif olunsa da, mürgü daha çox, yuxu ilə oyaqlıq arasındakı keçid mərhələsini, səthi yuxunu və ya yuxudan oyandıqdan sonra tam ayıq olmayan, dərk etmə qabiliyyəti zəifləmiş vəziyyəti ifadə edir. Bu vəziyyətdə olan insan səsləri, hərəkətləri qeyri-dəqiq qavrayır, ətrafdakılarla zəif əlaqə saxlayır.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, mənşəyinin türk dillərindən gəldiyini görərik. "Mürgü" sözünün kökü qədim türk dillərindəki yuxu ilə əlaqəli köklərdən törəmişdir. Bu köklərdə yuxuya getmə, yatma, səssiz hala gəlmə kimi mənalar üstünlük təşkil edir. Beləliklə, "mürgü" sözü fiziki və ya ruhi yorğunluqdan sonra yaranan, yuxuya tam dalmamaqla xarakterizə olunan bir vəziyyəti təsvir edir.
Cümlə içərisində istifadəsinə misal olaraq aşağıdakıları göstərə bilərik:
- Səhər tezdən oyanandan sonra uzun bir mürgü halında qaldı.
- Qəfil eşidilən səs onu mürgüsündən oyandırdı.
- Günorta istisində mürgü tutdu, bir müddət yarıyuxulu vəziyyətdə qaldı.
- Yuxunun sərhədində, mürgü halında şeirlər yazmağı sevirdi.
- Uzun gəzintidən sonra mürgüyə düşüb, bir az dincəldi.
Göründüyü kimi, "mürgü" sözü, yuxuya tam dalmayan, yarıyuxulu, ayaq üstə yuxuya getmək vəziyyətini deyil, oyaqlıq və yuxu arasında olan müəyyən bir keçid vəziyyətini təsvir etmək üçün istifadə olunur. Bu vəziyyət həm fiziki, həm də psixi yorğunluqdan sonra baş verə bilər.