Naümid (fars. ناهمید - nâ-ûmîd) sözünün Azərbaycan dilindəki mənası "gümanı olmayan, inanmayan, ümidsiz" olaraq izah olunur. Lüğətlərdə sadəcə olaraq "ümidsiz" kimi qısaca təqdim olunsa da, mənasının daha dəqiq və geniş şəkildə izah edilməsi vacibdir. Çünki "naümid" sadəcə "ümidsiz" olmaqdan daha çox, içində bir məyusluq, ümidin tamamilə tükənməsi və bəzən də fəaliyyətsizliyə qərq olmaq mənaları da ehtiva edir.
Əslində, "na-" ön eki fars dilindən gələrək "yox" və ya "olmamaq" mənasını verir. "Ümid" isə özü də ərəb mənşəli olup, istək, arzu, bir şeyin olacağına dair inanç, gözlənti mənasını daşıyır. Beləliklə, "naümid" sözü leksik baxımdan "ümidsiz" olmağın daha dəqiq təsvirini verməklə yanaşı, həm də ümidin tamamilə pozulması, özünə olan inancı itirmə, fəaliyyətsizliyə qərq olma kimi dərin psixoloji mənaları da özündə cəmləşdirir.
Misal üçün, "Nagümanam mən bu dərddən sağalım" misalında sözügedən şəxs yalnız sağalma ümidini deyil, həmçinin özünün sağalma gücünə, hətta həkimin müalicəsinə olan inancı da itirmişdir. Bu misal "naümid" sözünün passivlik, qarşılaşdığı problemlə mübarizə aparmaq istəməmə və hər hansı bir fəaliyyət göstərməmə halını da ifadə etdiyini göstərir. Başqa bir nümunədə, "O, naümid bir insan idi; hər şeyə bezmiş, gələcəyə inanmırdı" cümləsində naümidliyin təkcə bir hadisəyə deyil, ümumi həyat fəlsəfəsinə də aid olması aydın olur.
Beləliklə, "naümid" sözünün mənası "ümidsiz" sözünün sadə mənasından daha geniş və dərindir. O, ümidsizlik, məyusluq, inançsızlıq, fəaliyyətsizlik və özünə inamın itirilməsini əhatə edən bir vəziyyəti ifadə edir. Ona görə də, bu sözün lüğətlərdəki tərifi daha geniş və dəqiq şəkildə verilməlidir.