izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Nağıl (ər. nəql – danışmaq, rəvayət etmək, nəql etmək) – əsasən şifahi ənənə yolu ilə nəsildən-nəsilə ötürülən, fantastik elementlər, sehrli hadisələr, uydurma personajlar və əfsanəvi varlıqlar ətrafında qurulan hekayə, rəvayət. Nağıllar real həyat hadisələrini əks etdirməkdən daha çox, insanın arzularını, inanclarını, qorxularını və ümidlərini əks etdirir. Onlarda həqiqət və uydurma, gerçəklik və fantaziya qarışaraq, bəzən qeyri-məntiqi elementlər də öz əksini tapır.

Nağılların əsas xüsusiyyətləri arasında müəyyən formulası, sabit motivləri, tipik personajları (məsələn, yaxşı sehrbaz, pis cadu, ağıllı qız, cəsarətli oğlan) və müəyyən hadisə ardıcıllığı (məsələn, bir vəzifənin yerinə yetirilməsi, bir çətinliyin aradan qaldırılması) göstərmək olar. Həmçinin nağıllarda didaktik məqamlar önəmli rol oynayır. Yəni, nağıllar əxlaqi dərslər verərək, yaxşılığa, ədalətə çağırır, pis əməllərin nəticələrini göstərir.

Nağılların müxtəlif janrları mövcuddur: heyvan nağılları, sehrli nağıllar, məişət nağılları, qorxu nağılları və s. Hər bir janr özünəməxsus xüsusiyyətləri ilə seçilir. Məsələn, heyvan nağıllarında heyvanlar insan kimi danışır və davranır, sehrli nağıllarda isə sehr və sehrbazlar əsas mövzu olur. Məişət nağılları isə adi insanların həyatından hadisələri əks etdirir.

Nağılların linqvistik təhlili onların leksikası, sintaksisi və üslub xüsusiyyətləri haqqında məlumat verir. Nağılların dilində ifadə vasitələri, söz birləşmələri, obrazlı ifadələr və metaforalar geniş istifadə olunur. Bu da nağılların ifadə qüvvəsini və incəsənət səviyyəsini artırır. Nağılların öyrənilməsi xalqın mədəniyyəti, adət-ənənələri və dünya görüşü haqqında dəyərli məlumatlar əldə etməyə imkan verir.

Müasir ədəbiyyatda da nağıl janrı öz əhəmiyyətini qoruyub saxlayır. Yazıçılar nağılları müasir reallıqla əlaqələndirərək, yeni nağıl janrları yaradırlar. Lakin əsas xüsusiyyətləri - fantastika, sehr və didaktika - öz aktuallığını saxlamaqdadır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz