Naxırçılıq sözü Azərbaycan dilində geniş mənada heyvanların, xüsusilə də atların, saxlanması, bəslənməsi, baxımı və onlarla bağlı digər işlərlə məşğul olan peşəni, həmçinin bu peşənin özü ilə bağlı bütün fəaliyyətləri əhatə edir. Tarixi kökləri çox qədim olan bu söz, atçılıq mədəniyyətinin inkişaf səviyyəsini göstərən bir göstəricidir.
Etimoloji baxımdan "naxırçılıq" sözü "naxırçı" sözündən törəmişdir. "Naxırçı" isə "naxır" (atların bir yerdə saxlandığı yer) sözündən əmələ gəlmişdir. Beləliklə, "naxırçılıq" sözünün kökü türk dillərinə aiddir və tarixən atlarla bağlı fəaliyyətləri ifadə edir.
Lüğətlərdə sadəcə "naxırçının işi, peşəsi" kimi izah olunsa da, "naxırçılıq" daha geniş bir məna kəsb edir. Bu, yalnız atların bəslənməsi və saxlanması ilə məhdudlaşmır. Naxırçılığa atların təlimi, süvarilərin hazırlanması, atların sağlamlığının qorunması, at avadanlıqlarının təmiri və saxlanması, hətta at yarışlarının təşkili kimi geniş fəaliyyətlər də daxildir.
Cümlə içərisində istifadəsi nümunələri:
- Qədim zamanlardan bəri ailəmiz naxırçılıqla məşğul olur.
- Atların qulluğu, naxırçılığın əsasını təşkil edir.
- O, naxırçılıq sənətini atasından öyrənmişdi.
- Müasir naxırçılıqda yeni texnologiyalar tətbiq olunur.
- Naxırçılıqla yanaşı, o, həm də at ticarəti ilə məşğul idi.
Yekun olaraq, "naxırçılıq" sözü sadəcə bir peşə adı deyil, zəngin mədəni və tarixi kontekstdə atlarla bağlı bütün fəaliyyətləri əhatə edən geniş bir anlayışdır.