Nanəciblik sözü Azərbaycan dilində geniş mənada "namərdlik, şərəfsizlik, nankorluq, haqq-say itirmə" kimi izah edilir. Lüğətlərdəki qısa izahların əhatə etmədiyi bir neçə əlavə nüansı vurğulamaq vacibdir. Sözün kökü, ehtimal ki, "nanə" sözü ilə bağlı olsa da, etimoloji əlaqə tam aydın deyildir. Ancaq bu, sözün mənfi konnotasiyasının yaranmasında mühüm rol oynayır. "Nanə" sözü, bəzən kiçik, əhəmiyyətsiz və ya zəif bir şeyə işarə edə bilər. Beləliklə, "nanəciblik" sözü insanın zəifliyindən, ədalətsizliyindən və əxlaqsızlığından qaynaqlanan əməllərini ifadə edir. Bu əməllər sadəcə namərdliklə məhdudlaşmır, eyni zamanda əxlaqi prinsiplərin pozulmasını, haqsızlığa qarşı susmağı və nankorluğu əhatə edir.
Nanəciblik, sadəcə olaraq maddi mənada kasıblıqla deyil, daha çox mənəvi-əxlaqi tərəfdən ifadə olunan bir çatışmazlığı bildirir. Mir Cəlalın "Kasıblıq eyib deyil, nanəciblik eyibdir" misalında olduğu kimi, nanəciblik maddi yoxsulluğun əksinə, mənəvi yoxsulluğu ifadə edir. Bu, bir insanın ədalətli olmaması, qarşılıqlı hörmət və mənəvi dəyərlərə əhəmiyyət verməməsi, özünə verilən etimadı pozması və borcunu ödəməməsidir.
Sözün cümlədə işlənməsinə bir neçə nümunə:
- Onun nanəcibliyi hər kəsə bəlli idi.
- Belə nanəcib davranışa yol vermək olmaz.
- Nanəciblik, insanın ən böyük əyibidir.
- Dostuna qarşı göstərdiyi nanəcib əməllərə görə pis ad qazandı.
Ümumiyyətlə, "nanəciblik" sözü Azərbaycan dilində mənfi bir əxlaqi keyfiyyəti, insanın əxlaqi prinsiplərinə zidd hərəkətlərini ifadə edən, dərin mənəvi mənaya malik bir söz olaraq qalır.