izahlı lüğət 2 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Nazənin: Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "nazənin" sözü əsasən "incə-incə, nazla" mənasında, zərf kimi izah edilir. Lakin bu izah tam həcmli deyil və sözün zəngin semantik potensialını əks etdirmir. "Nazənin" sözü, etimoloji baxımdan Fars dilindən gəlmə olub, "naz" və "-in" şəkilçisindən təşkil olunmuşdur. "Naz" sözü isə "incəlik, lətiflik, şirinlik, cazibə, təəssübkeşlik" kimi müxtəlif mənalarda işlənir. "-in" şəkilçisi isə bu keyfiyyətin artıq dərəcəsini və ya təsirini ifadə edir. Beləliklə, "nazənin" sözü yalnız "incə-incə, nazla" deyil, həm də "çox nazlı, həddən artıq incə, lətif, cazibədar, şirin" mənalarında da işlənə bilər. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər.

Məsələn, M.P.Vaqifin misalında ("Nazənin-nazənin edərsiz avaz; Ruh tazələnir, olur sərəfraz") "nazənin" sözü avazın, səsin incəliyini, şirinliyini, lətifliyini ifadə edir. Burada sözün "incə-incə, nazla oxunan" mənası üstünlük təşkil edir, lakin eyni zamanda səsin dinləyicidə yaratdığı cazibədar, xoş təsir də nəzərdə tutulur.

Başqa bir kontekstdə "nazənin" sözü insanın xarici görünüşünə və davranışına aid olaraq "çox gözəl, cazibədar, nazlı, incə xasiyyətli" mənasında işlənə bilər. Məsələn: "Nazənin qız gözəl bir mahnı oxuyurdu." burada sözün diqqət mərkəzində olan tərəfi qızın gözəl və cazibədarlığıdır, səsi isə bu gözəlliyi tamamlayır.

Qısaca olaraq, "nazənin" sözü çoxşaxəli bir mənaya malikdir və onun dəqiq mənası cümlənin kontekstindən asılı olaraq dəyişir. Lakin ümumiyyətlə, söz incəlik, lətiflik, cazibədarlıq və şirinliyi ifadə edir, insanlara və ya onların səslərinə, hərəkətlərinə aid olaraq işlənə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz