Neo- (yun. neos – yeni) bir sıra xarici mənşəli isim və sifətlərin önünə gələrək onlara "yeni", "müasir", "yenidən", "son", "gələcək" kimi mənalar qatır. Bu önlük, sözün əsas hissəsinin ifadə etdiyi mənanı zaman və ya keyfiyyət baxımından yeniləyir, müasir bir versiyasını, inkişaf etmiş formasını ifadə edir. Yəni, neo- önəkli sözlər köhnə anlayışın yenilənmiş, təkmilləşdirilmiş, müasir variantını bildirir.
Neo- önəkli sözlərin mənası həmişə "sadəcə yeni" demək deyildir. O, tez-tez köhnə bir ideyanın, konsepsiyanın və ya sistemin yeni bir interpretasiyasını, yenidən canlandırılmasını və ya yenilənmiş bir versiyasını göstərir. Məsələn, "neoklassikizm" sadəcə yeni bir klassikizm deyil, klassik üslubun yeni bir interpretasiyasıdır; "neorealizm" isə realist sənətin yeni bir təcəssümünü əks etdirir.
Neo- önəkli sözlər müxtəlif elmi sahələrdə, xüsusilə də fəlsəfə, sənət, siyasi ideologiyalar və elm sahələrində geniş istifadə olunur. Onların işlənmə üsulu da müxtəlifdir. Bəzi hallarda neo- önəkli sözlər müəyyən bir məktəb, hərəkat və ya ideologiyanı ifadə edərkən (məsələn, neokonservatizm), bəzi hallarda isə sadəcə əsas sözün mənasını "yeniləşdirir" (məsələn, neoteknologiya).
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Neo-liberalizm iqtisadiyyatda bazarın azadlığını vurğulayan bir iqtisadi nəzəriyyədir.
- Neoklassik memarlıqda klassik üslubun müasir elementlərlə birləşməsi müşahidə olunur.
- Neolit dövrü insan tarixində əkinçiliyin inkişaf etdiyi dövrdür.
- Neonatal dövr körpənin həyatının ilk dörd həftəsini əhatə edir.
Beləliklə, neo- önəkli sözlərin mənasını dəqiq müəyyən etmək üçün həmişə sözün əsas hissəsinin mənasını nəzərə almaq lazımdır. Neo- önəkli sözlər, əsasən, yenilik, müasirlik, yenidən canlandırma və ya təkmilləşdirilmiş forma mənasını verir, lakin kontekstdən asılı olaraq məna nüansları dəyişə bilər.