izahlı lüğət 2 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Nəbi (ər. نَبِيّ‎ - nabīy) sözü klassik Azərbaycan ədəbi dilində geniş yayılmış bir termindir. Ərəb mənşəli olan bu sözün kökü "nebe" (نَبَأَ) felindən törəmədir və "xəbər vermək", "müjdə çatdırmaq" mənalarını ehtiva edir. Beləliklə, Nəbi Allah tərəfindən insanlara ilahi əmrləri, peyğəmbərliyin əsasını təşkil edən xəbərləri, müjdələri və Allahın iradəsini çatdıran şəxs deməkdir. Bu mənada, Nəbi sözü "Peyğəmbər" sözünün sinonimidir, lakin "Peyğəmbər" daha geniş işlənir və ümumi olaraq ilahi əmrləri çatdıran hər kəsi əhatə edir. "Nəbi" isə, daha çox xüsusi bir məna daşıyır və Allahın seçdiyi, özünə xüsusi vəhy göndərdiyi bir şəxsi ifadə edir.

Füzuli misalında olduğu kimi, ("Ya nəbi, lütfün Füzulidən kəm etmə…") Nəbi sözü müraciət formasında, Allahın elçisi, peyğəmbərə hörmət və ehtiram ifadə etmək üçün işlənir. Bu mənada Nəbi, Allahın kəlamını çatdıran, Onun əmrlərini yayaraq insanları doğru yola yönəldən şəxsiyyəti təsvir edir. Sözün əsas mənası ilahi vəhyin çatdırılması olsa da, poetik və dini ədəbiyyatda "Nəbi" sözü həm də ədalət, mərhəmət, rəhmlilik kimi müsbət xüsusiyyətlərin təcəssümü kimi metaforik mənada da işlənə bilər.

Qeyd etmək lazımdır ki, "Nəbi" sözü müasir Azərbaycan dilində "Peyğəmbər" sözü qədər geniş istifadə olunmur və daha çox klassik ədəbiyyatda və dini kontekstlərə aid mətnlərdə rast gəlinir. Lakin ədəbiyyat tarixi və dini terminologiyaya dair araşdırmalarda bu sözün mənasını və əhəmiyyətini bilmək zəruridir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz