Nəcabət (ər. نَجَابَة - nacābah) sözü ərəb mənşəlidir və əsasən nəciblik, əsillik, yüksək mənəviyyat, təmiz bir nəslə mənsubiyyət, yüksək əxlaq və soy-kök kimi mənaları əhatə edir. Lüğətlərdə sadəcə "təmiz bir nəslə mənsubiyyət" və ya "soyluluq" kimi dar mənalarda izah edilməsinə baxmayaraq, nəcabət anlayışı daha geniş bir kontekstdə dəyərləndirilməlidir.
Nəcabət, sadəcə soy ağacının təmizliyi və ya əcdadların yüksək sosial mövqeyi ilə məhdudlaşmır. O, daha çox mənəvi keyfiyyətləri, yüksək əxlaq normalarına riayət etməni, şərəf və ləyaqəti, cəsarəti və vicdanlılığı da özündə əks etdirir. Nəcabətli bir insan sadəcə yüksək nəsildən gələn deyil, həm də öz hərəkətləri, davranışları və mənəvi keyfiyyətləri ilə bu nəslin layiqli nümayəndəsi olan şəxsdir. Belə bir insan hər zaman ədalətli, dürüst və şərəfli davranır, cəmiyyətə faydalı olur.
Misal üçün, verilən cümlədəki "Oğlan, sözünü de, nəcabətini isbat eləmək qoy sonraya qalsın?" ifadəsi, oğlanın sözünün doğruluğuna dair şübhəni əks etdirir. Burada "nəcabət" daha çox oğlanın sözünün doğruluğunu təsdiq edə biləcək əxlaqi və mənəvi keyfiyyətlərini, dürüstlüyünü və etibarlılığını ifadə edir. Yəni, onun sözünü təsdiqləmək üçün soy-kökünün təmizliyinə deyil, özünün mənəvi və əxlaqi keyfiyyətlərinə istinad edilir. Başqa bir cümlədə isə "Onun nəcabəti hər kəsə məlumdur" ifadəsi, onun yüksək mənəviyyatına, əxlaqına və şərəfinə işarə edə bilər, sadəcə nəslinin təmizliyinə deyil.
Nəticə olaraq, nəcabət anlayışı sadə bir söz olmaqdan uzaqdır. O, mürəkkəb bir sosial və mənəvi fenomeni əks etdirir və həm soy-kök, həm də mənəvi keyfiyyətləri, əxlaqı və şərəfi özündə birləşdirir. Müasir Azərbaycan dilində istifadəsi isə daha çox mənəvi üstünlük və əxlaqi kamilliyi vurğulamaq üçün işlənir.