izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Nəh (fars. نَه) sözü Azərbaycan dilində əsasən “bəd danışmaq”, “pis gətirmək”, “böhtan atmaq”, “yalan danışmaq”, “şayiə yaymaq” mənalarında işlənir. Fars dilindən götürülmüş bu söz, əslində, "nə" sözünün şiddətli bir şəkildə ifadə olunmuş formasıdır. Yəni, "nə" deyərək sual vermək yerinə, həmin sual əsəbiyyət və ya tənbeh məqsədilə "nəh" şəklində ifadə olunur. Bu söz həmçinin də qadağan etmək, sərt şəkildə qarşısını almaq mənasında da işlədilə bilir.

Lüğətlərdə sadəcə "bəd danışmaq" və ya "pis gətirmək" mənası verilsə də, Nəh sözünün işlənmə sahəsi daha genişdir. Məsələn, "Nəh demə!" ifadəsi insanın pis söz deməsini, böhtan atmasını, yalan danışmasını və ya başqalarının haqqında pis sözlər yaymasını qadağan edir. Bu mənada "Nəh danışma!" ifadəsi ilə tamamilə eyni mənaya malikdir.

Verilən misalda olan "Əziziyəm, nəh demə; Nəh danışma, nəh demə; Qoy öpüm al yanaqdan; Mən də çatım əhdimə" cümləsində "nəh" sözü məhəbbət və sədaqət arzusunun ifadə olunduğu bir kontekstdə işlənir. Burada "nəh" sözü mənfi bir mənada deyil, "pis söz demə, qıcıqlandırma, ağır sözlərlə incitmə" mənasında işlədilmişdir. Yəni həmin şəxs öz məhəbbətini və sədaqətini ifadə etmək üçün müraciət edən şəxsə qarşı pis söz deməməsini, qarşı tərəfi kədərləndirməməsini istəyir.

Beləliklə, "nəh" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Lakin əsas mənası həmişə mənfi bir konnotasiya daşıyır və bədxah sözlərə, yalana, böhtana işarə edir. Ancaq yuxarıda göstərildiyi kimi, müəyyən kontekstlərə görə "pis söz demə" mənasında da işlənə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz