Əsəbiyyət (ər. əsəbiyyət [1]): Bu termin əsasən şiddətli və nəzarətsiz duyğu və hərəkətlərin səbəb olduğu gərginlik vəziyyətini ifadə edir. Əsəbilik kimi sinonim kimi istifadə olunsa da, əsəbiyyət daha çox müəyyən bir hadisəyə, vəziyyətə və ya şəxsə qarşı kəskin, qəfil və həddindən artıq emosional reaksiya kimi baş verir. Bu reaksiya özünü fiziki əlamətlərlə (ürək döyüntüsünün sürətlənməsi, əllərin titrəməsi, tənəffüsün sürətlənməsi və s.) və davranış dəyişiklikləri ilə (qışqırmaq, təcavüzkarlıq, həyəcanlı hərəkətlər və s.) göstərə bilər.
Əsəbiyyət müvəqqəti bir vəziyyət ola bilər, ancaq bəzən davamlı bir vəziyyətə çevrilərək, xroniki stres və psixoloji problemlərə səbəb ola bilər. Müxtəlif amillər əsəbiyyətin yaranmasına təsir göstərə bilər: stress, yuxusuzluq, aclıq, hormonal dəyişikliklər, psixoloji xəstəliklər və ya müəyyən dərmanların yan təsirləri.
Nümunə şeirdəki "əsəbiyyət" sözü, şairin başqa bir şəxsə qalib gəlməkdə cəsarətdən daha çox əsəbiliyin rol oynadığını ifadə etmək üçün istifadə olunub. Bu isə əsəbiyyətin bəzən qərar vermək və hərəkət etmək üçün qeyri-adekvat bir təkan kimi göstərilməsinə nümunədir. Doğru qərarlar vermək üçün soyuqqanlılıq və düşünülmüş yanaşma daha faydalıdır.
Yəni, əsəbiyyət sadəcə "əsəbilik"dən fərqli olaraq, şiddətli, qəfil və nəzarətdən çıxmış bir emosional reaksiya vəziyyətidir. Bu vəziyyət həm qısa müddətli, həm də uzunmüddətli problemlərə yol aça bilər. Onun idarə edilməsi sağlamlıq və rifah üçün çox vacibdir.
[1] Ərəb dilindən götürülmüşdür.