Nərdivan (fars. نردبان - nardabān) sözü Azərbaycan dilində pillələrdən ibarət, bir yerdən başqa yerə qalxmaq və ya enmək üçün istifadə olunan vasitəni bildirir. Etimalogiyasına nəzər salsaq, farsca "nardabān" sözünün "nərd" (pillə, mərtəbə) və "bān" (yol, vasitə) komponentlərindən təşkil olunduğunu görərik. Beləliklə, nərdivan sözünün əsl mənası "pilləli yol" və ya "pilləli vasitə" kimi izah edilə bilər.
Nərdivanın materialları müxtəlif ola bilər: ağac, dəmir, alüminium, plastik və ya hətta ipdən hazırlana bilər. Onun quruluşu da müxtəlif ola bilər: qatlanan, sürüşən, sabit və s. Nərdivanın uzunluğu və pillələrin sayı istifadə məqsədindən asılı olaraq dəyişir. Kiçik, evdə istifadə olunan nərdivanlardan tutmuş, böyük, sənaye miqyaslı qurğulara qədər müxtəlif növləri mövcuddur.
Nərdivan sözü müxtəlif kontekstlərdə işlənə bilər. Məsələn:
- "Bağdakı alma ağacına çıxmaq üçün nərdivan gətirdim."
- "Yanğın zamanı bina sakinləri nərdivan vasitəsi ilə xilas oldular."
- "Tikinti işləri üçün uzun və möhkəm bir nərdivan lazımdır."
- "Xəyalımın zirvəsinə qalxmaq üçün həyatımda bir çox nərdivandan istifadə etməliyəm." (burada məcazi mənada işlənmişdir)
Göründüyü kimi, "nərdivan" sözü həm konkret, həm də məcazi mənada işlənə bilər. Konkret mənada fiziki olaraq mövcud olan pilləli qurğunu, məcazi mənada isə müvəffəqiyyətə aparan yol və ya vasitəni bildirir.