Nəticəli (sıfat): Bu söz, əsasən bir fəaliyyətin, hadisənin və ya prosesin nəticə verməsi, məqsədə çatması, gözlənilən effektə nail olması mənasını ifadə edir. Nəticəli sözü, sadəcə "nəticəsi olan" mənasından daha geniş bir məna spektrini əhatə edir. Yaxşı, müsbət və ya arzuolunan nəticələrə yönəlmiş bir müsbət qiymətləndirməni əks etdirir. Məsələn, "nəticəli əmək" ifadəsi sadəcə nəticə verən əmək deyil, həm də bu nəticənin keyfiyyətcə yüksək, arzuolunan və ya müvəffəqiyyətli olduğunu göstərir. Bəzən isə, nəticəli sözü, "planlaşdırılan nəticələrə nail olan" kimi daha spesifik bir məna da daşıya bilər.
Etimologiya: Söz, "nəticə" sözündən əmələ gəlmişdir. "Nəticə" sözü isə ərəb mənşəlidir ("natiğa") və "son", "nəhayət", "səbəb nəticə əlaqəsi" mənalarını ifadə edir. "Li" şəkilçisi isə sıfat əmələ gətirir.
İstifadə nümunələri:
- Onun nəticəli tədqiqatları elm aləmində böyük əks-səda doğurdu.
- Nəticəli bir müzakirədən sonra qarşılıqlı razılığa gəldilər.
- Uzun və nəticəli zəhmətinin bəhrəsini gördü.
- Proqramın nəticəli olması üçün düzgün parametrlərin seçilməsi vacibdir.
- Nəticəli bir səfər keçirdik və müqavilə imzaladıq.
Sinonimlər: Müvəffəqiyyətli, uğurlu, səmərəli, məhsuldar, bəhrəli. Lakin bu sinonimlərin hamısı "nəticəli" ilə tam sinonim deyildir. Məsələn, "səmərəli" daha çox iqtisadi məhsuldarlığa, "məhsuldar" isə bol məhsul verməyə işarə edir. "Nəticəli" isə daha geniş məna daşıyır və hər hansı bir fəaliyyətin müsbət nəticə verməsini bildirir.
Antonimlər: Nəticəsiz, uğursuz, səmərəsiz, bəhssiz.