Nişanlandırma sözü "nişanlandırmaq" felindən törəmiş bir isimdir. Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində ümumi mənası "işarə qoymaq, nişan vurmaq" kimi verilmiş olsa da, bu izah tam həcmli deyil və kontekstdən asılı olaraq daha geniş mənalarda işlənə bilər.
Daha dəqiq və geniş mənada nişanlandırma, müəyyən bir obyektə, yerə, məkana, məlumata və ya hadisəyə aid xüsusi bir işarə, rəm, kod və ya digər identifikasiya vasitəsi vasitəsilə məlumat vermək, onu seçib ayırmaq, təsnif etmək, qeyd etmək prosesini və nəticəsini ifadə edir. Bu işarələr müxtəlif formalarda ola bilər: rəqəmlər, hərflər, rənglər, simvollar, etiketlər, coğrafi koordinatlar, bar kodlar, QR kodlar və s.
Nişanlandırmanın müxtəlif sahələrdə istifadəsi özünəməxsus xüsusiyyətlərə malikdir:
- Coğrafiya və kartoqrafiya: Xəritələrdə, planlarda coğrafi obyektlərin, ərazilərin nişanlanması (məsələn, çayların, dağların, şəhərlərin nişanlanması).
- Hərbi iş: Hədəflərin, mövqelərin, ərazilərin nişanlanması.
- İnformatika: Proqramlaşdırmada dəyişənlərin, obyektlərin nişanlanması; məlumatların etiketlənməsi (məsələn, metadata). Verilənlərin nişanlanması (data tagging) də çox önəmlidir.
- Tibbiyyə: Tədqiqatlarda, xəstələrə aid məlumatların kodlaşdırılması və nişanlanması (məsələn, tibbi tarix, müayinələr).
- Kənd təsərrüfatı: Bitkilərin, heyvanların, məhsulların nişanlanması (məsələn, əkin sahələrinin, məhsul növlərinin nişanlanması).
- Gündəlik həyat: Əşyaların nişanlanması (məsələn, qiymət etiketləri, barkodlar).
Beləliklə, "nişanlandırma" sözü sadəcə "işarə qoymaq"dan daha geniş məna daşıyır. Bu, müxtəlif sahələrdə informasiyanı təşkil etmək, təsnif etmək və identifikasiya etmək üçün istifadə olunan kompleks bir prosesi əhatə edir.