izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Nizamlı sözü Azərbaycan dilində geniş məna kəsb edən bir sözdür və kökü fars dilinə (نظام - nizam) gedib çıxır. Əsas mənası "qayda-qanun daxilində olan, nizama salınmış, tənzim olunmuş" deməkdir. Lüğətlərdəki “bax nizami” işarəsi, “nizamlı” və “nizami” sözlərinin sinonim olmasını və bir-birini əvəz edə bilməsini göstərir. Lakin, incə bir fərq də vardır. "Nizamlı" daha çox bir qurumun, sistemin, cəmiyyətin və ya qoşunun daxili quruluşunun, təşkilatının qayda-qanuna əsaslanmasını ifadə edir. "Nizami" isə həm bu mənada işlənə bilər, həm də daha geniş mənada "qayda-qanuna uyğun olan, nizam-intizamlı" mənalarında istifadə oluna bilər.

Misal üçün, verilən cümlədəki "nizamlı qoşun" ifadəsi, qoşunun yaxşı təşkil olunmuş, intizamlı, sərbəst hərəkət etməyən, müəyyən bir quruluş və iyerarxiyaya malik olduğunu göstərir. Bu, həm də hərbi təşkilatlanmanın səviyyəsini, qoşunun döyüş hazırlığını əks etdirə bilər. Qoşun daxilindəki qaydalar, idarəetmə sistemi, əsgərlərin təlimi və s. hamısı "nizamlı" sözünün ifadə etdiyi mənanın tərkib hissəsidir.

Başqa kontekstlərdə "nizamlı" sözü fərqli mənalar da daşıya bilər. Məsələn: "Nizamlı iş rejimi", "Nizamlı həyat tərzi", "Nizamlı əlaqələr" ifadələrində "nizamlı" sözü müntəzəmliyi, davamlılığı, qaydaya uyğunluğu bildirir.

Qısacası, "nizamlı" sözü müxtəlif kontekstlərdə "təşkil olunmuş", "qaydalı", "müntəzəm", "intizamlı", "səliqəli" mənalarında işlənə bilər və onun dəqiq mənası cümlənin kontekstindən asılıdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz